Cổ phiếu đầu cơ là gì? Cơ hội sinh lời lớn nhưng rủi ro không nhỏ

Trong thị trường chứng khoán, cổ phiếu đầu cơ thường gắn liền với nhiều ý kiến trái chiều với nhà đầu tư, vậy cổ phiếu đầu cơ là gì?

Với đặc điểm có thể mang lại lợi nhuận vượt trội trong thời gian ngắn, loại cổ phiếu này cũng tiềm ẩn nguy cơ thua lỗ nghiêm trọng nếu nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm hoặc hiểu sai bản chất.

Hiểu đúng về cổ phiếu đầu cơ

Cổ phiếu đầu cơ là những mã được mua với kỳ vọng giá sẽ tăng mạnh trong ngắn hạn, chủ yếu dựa vào tâm lý thị trường hơn là nền tảng tài chính của doanh nghiệp.

Loại cổ phiếu này thường được mua ở mức giá thấp, bao gồm cả cổ phiếu penny hoặc cổ phiếu của các công ty mới niêm yết (IPO).

Không hiếm gặp trường hợp nhà đầu cơ đổ tiền vào những công ty còn non trẻ, kỳ vọng rằng chỉ một cú đột phá, chẳng hạn như phát minh công nghệ mới hay phát hiện tài nguyên lớn, sẽ khiến giá cổ phiếu tăng chóng mặt.

Một ví dụ tiêu biểu là cổ phiếu BNTX của BioNTech (Đức), từng tăng vọt hàng trăm lần sau khi hợp tác cùng Pfizer sản xuất vaccine Covid-19.

Đặc điểm nổi bật của cổ phiếu đầu cơ

Cổ phiếu đầu cơ có xu hướng thể hiện tốt trong giai đoạn thị trường lạc quan, khi dòng tiền đổ vào mạnh và tâm lý chấp nhận rủi ro gia tăng.

Ngược lại, trong thị trường suy giảm, nhóm cổ phiếu này thường bị bán tháo mạnh mẽ do thiếu nền tảng hỗ trợ dài hạn.

Không chỉ giới hạn ở cổ phiếu vốn hóa nhỏ, đôi khi cổ phiếu của những công ty tầm trung hoặc lớn, nhất là trong các lĩnh vực có tốc độ đổi mới cao như công nghệ, năng lượng, khai khoáng hoặc y sinh cũng có thể được xem là đầu cơ nếu thị giá bị chi phối bởi kỳ vọng hơn là giá trị nội tại.

Hai hình thức đầu cơ phổ biến

1. Cổ phiếu đầu cơ giá lên

Nhà đầu cơ giá lên mua vào các cổ phiếu bị định giá thấp với kỳ vọng rằng khi thị trường nhận ra giá trị thực, giá cổ phiếu sẽ tăng mạnh.

Đây là cách tiếp cận khá phổ biến, nhất là đối với những mã cổ phiếu mới nổi hoặc bị đánh giá sai lệch.

2. Cổ phiếu đầu cơ giá xuống

Trái ngược với xu hướng trên, nhà đầu cơ giá xuống dự đoán thị trường hoặc cổ phiếu cụ thể sẽ giảm giá. Họ bán khống chứng khoán và kỳ vọng sẽ mua lại ở mức giá thấp hơn để hưởng phần chênh lệch. Hình thức này phù hợp với nhà đầu tư chấp nhận rủi ro cao và linh hoạt trong cả hai chiều giao dịch: mua – bán.

Ưu điểm và rủi ro khi tham gia cổ phiếu đầu cơ

Ưu điểm

Tăng thanh khoản cho thị trường

Giao dịch đầu cơ góp phần làm cho thị trường sôi động và dễ mua bán hơn.

Cung cấp nguồn vốn cho doanh nghiệp

Đặc biệt là những công ty non trẻ hoặc đang trong giai đoạn khó khăn.

Thúc đẩy đổi mới sáng tạo

Dòng tiền đầu cơ có thể giúp đẩy mạnh các lĩnh vực nghiên cứu, công nghệ, năng lượng mới...

Nhược điểm

Định giá lệch khỏi giá trị thực

Cổ phiếu đầu cơ dễ bị thổi giá quá cao hoặc rơi xuống quá thấp so với giá trị nội tại.

Dẫn đến bong bóng tài sản

Dòng tiền đầu cơ tập trung vào một số nhóm ngành có thể khiến giá tăng ảo, tạo ra bong bóng và nguy cơ sụp đổ khi thị trường điều chỉnh.

Biến động mạnh và khó kiểm soát: Đặc biệt dễ bị tác động bởi tin đồn, tâm lý đám đông hoặc thao túng giá.

Có nên đầu tư cổ phiếu đầu cơ?

Đầu tư vào cổ phiếu đầu cơ đòi hỏi nhà đầu tư phải tỉnh táo, hiểu rõ rủi ro và có nền tảng kiến thức chắc chắn để đưa ra quyết định đúng lúc. 

Đây không phải là sân chơi an toàn cho người mới bắt đầu. Nếu không có chiến lược rõ ràng và khả năng quản trị rủi ro, việc theo đuổi lợi nhuận cao từ những cổ phiếu đầu cơ có thể khiến nhà đầu tư đánh mất toàn bộ vốn chỉ sau vài phiên giao dịch.

Tuy nhiên, nếu biết lựa chọn đúng thời điểm, đánh giá đúng doanh nghiệp, kết hợp cả phân tích kỹ thuật và cơ bản, thì cổ phiếu đầu cơ vẫn có thể là cơ hội sinh lời đáng cân nhắc.