Cổ tức là gì? Những điều nhà đầu tư cần biết

Trần Hà Trang
Trong lĩnh vực tài chính, nhà đầu tư cần hiểu đúng "cổ tức là gì", và nắm được những kiến thức cơ bản về điều kiện, trách nhiệm khi chia cổ tức.

Cổ tức là gì?
Khi được hỏi về "cổ tức là gì", nhà đầu tư mới có thể thấy quen thuộc. Cổ tức là thuật ngữ quen thuộc trong tài chính - đầu tư, đặc biệt với người sở hữu cổ phiếu tại các công ty cổ phần.
Theo quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020, cổ tức chính là phần lợi nhuận sau thuế mà doanh nghiệp chia cho cổ đông, có thể bằng tiền, cổ phiếu hoặc các loại tài sản khác.
Điều kiện để doanh nghiệp chi trả cổ tức
Không phải doanh nghiệp nào cũng có thể tự do chi trả cổ tức bất cứ lúc nào. Cổ tức chỉ được chia khi công ty đã hoàn tất các nghĩa vụ tài chính, bù lỗ nếu có và vẫn đảm bảo khả năng thanh toán sau khi phân phối lợi nhuận.
Khoản cổ tức được chia phải xuất phát từ lợi nhuận ròng sau khi trừ các khoản chi bắt buộc.
Ngoài tiền mặt (bằng đồng Việt Nam), doanh nghiệp có thể trả bằng cổ phiếu hoặc tài sản khác, tùy theo quy định trong điều lệ công ty.
Việc thanh toán tiền mặt có thể thực hiện qua séc, lệnh chuyển tiền, bưu điện hoặc chuyển khoản ngân hàng với điều kiện cổ đông đã cung cấp đầy đủ thông tin tài khoản.
Công ty không chịu trách nhiệm nếu phát sinh sự cố do cổ đông cung cấp sai thông tin tài khoản ngân hàng.
Trách nhiệm chia cổ tức là ai?
Ít nhất 30 ngày trước thời điểm thanh toán cổ tức, Hội đồng quản trị phải lập danh sách cổ đông đủ điều kiện nhận cổ tức, xác định mức chia và phương thức thực hiện.
Đồng thời, thông báo chính thức phải được gửi đến cổ đông bằng hình thức đảm bảo tối thiểu 15 ngày trước khi thực hiện.
Thông báo cần ghi rõ thông tin cổ đông (cá nhân hoặc tổ chức), loại cổ phần sở hữu, tỷ lệ và tổng số cổ tức được nhận, thời gian, hình thức chi trả và chữ ký của đại diện hợp pháp công ty.
Đặc biệt, trong trường hợp có sự chuyển nhượng cổ phần sau ngày chốt danh sách, người sở hữu cổ phiếu trước thời điểm này mới là người được nhận cổ tức.

Các hình thức chia cổ tức
1. Chi trả bằng tiền mặt
Đây là hình thức phổ biến nhất, thể hiện tính thanh khoản của doanh nghiệp. Các khoản chi cổ tức được thanh toán bằng đồng Việt Nam, thông qua chuyển khoản, séc hoặc gửi qua bưu điện.
2. Thanh toán bằng cổ phiếu
Nếu doanh nghiệp muốn giữ lại tiền mặt để tái đầu tư, họ có thể chia cổ tức bằng cổ phiếu. Lúc này, cổ đông sẽ nhận thêm cổ phiếu thay vì tiền. Tuy nhiên, công ty cần tuân thủ các thủ tục pháp lý liên quan đến chào bán cổ phiếu theo quy định tại Luật Doanh nghiệp.
3. Trả cổ tức bằng tài sản khác
Một số công ty lựa chọn phương thức chi trả bằng tài sản (không phải tiền hay cổ phiếu), nhưng hình thức này khá hiếm và thường phụ thuộc vào điều lệ của từng doanh nghiệp.
Quy trình chi trả cổ tức
Thời hạn tối đa để công ty thanh toán cổ tức là 6 tháng kể từ sau Đại hội đồng cổ đông thường niên.
Trước mỗi kỳ trả cổ tức, danh sách cổ đông sẽ được xác lập và thông báo chính thức được gửi đến từng cổ đông theo đúng quy trình pháp lý, đảm bảo quyền lợi và tính minh bạch.
Vì sao giá cổ phiếu giảm sau ngày chia cổ tức?
Sau ngày chốt quyền, giá cổ phiếu thường giảm tương ứng mức cổ tức để phản ánh giá trị thực sau phân phối lợi nhuận.
Đây cũng là biện pháp kỹ thuật nhằm tạo sự công bằng giữa người mua cổ phiếu trước và sau ngày chia cổ tức.
Ưu và nhược điểm của từng hình thức cổ tức
"Cổ tức là gì", đặc điểm cổ tức thể hiện rõ ở 2 loại.
Cổ tức bằng tiền mặt
Ưu điểm
Mang lại sự an tâm cho nhà đầu tư, nhất là những người ưu tiên dòng tiền ổn định.
Cho thấy doanh nghiệp có dòng tiền khỏe và quản trị tài chính tốt.
Nhược điểm
Bị đánh thuế hai lần: thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân.
Có thể ảnh hưởng đến tiềm năng tăng trưởng nếu công ty cạn tiền để tái đầu tư.
Cổ tức bằng cổ phiếu
Ưu điểm
Tăng số lượng cổ phiếu đang lưu hành, giúp cải thiện tính thanh khoản.
Tránh được thuế thu nhập cá nhân khi nhận cổ tức.
Công ty có thể giữ lại tiền để mở rộng sản xuất, đầu tư vào các dự án dài hạn.
Nhược điểm
Cổ đông phải chờ đợi cổ phiếu về tài khoản mới có thể giao dịch.
Có nguy cơ bị pha loãng cổ phần hoặc giá cổ phiếu giảm nếu công ty hoạt động không hiệu quả.
Cùng cộng đồng
Phương pháp đóng băng thẻ tín dụng: Giải pháp kiểm soát chi tiêu
Phương pháp đóng băng thẻ tín dụng giúp tạo khoảng dừng trước mỗi quyết định mua sắm, từ đó kiểm soát chi tiêu hiệu quả hơn. Xem thêm

Tạo cảm giác khan hiếm cho sản phẩm: Bí quyết kích thích mua
Một chiến lược khôn ngoan tạo cảm giác khan hiếm cho sản phẩm có thể thúc đẩy nhu cầu mạnh mẽ và gia tăng tỷ lệ chuyển đổi tức thì. Xem thêm

Cách đặt giá mồi trong menu nhà hàng theo Kinh tế học Hành vi
Cách đặt giá mồi trong menu nhà hàng không chỉ là mẹo định giá mà còn là chiến lược tâm lý giúp tăng doanh thu mà không cần khuyến mãi. Xem thêm

Luôn có lý do để trì hoãn việc tiết kiệm: Bẫy tâm lý quen thuộc
Luôn có lý do để trì hoãn việc tiết kiệm: một món đồ mới, một bữa ăn sang hay nỗi sợ bị bỏ lỡ. Nhưng nếu không bắt đầu từ hôm nay, bạn có thể sẽ chẳng bao giờ bắt đầu. Xem thêm

Ứng dụng trong Kinh doanh & Marketing từ Kinh tế học Hành vi
Ứng dụng trong Kinh doanh & Marketing, việc vận dụng hành vi người tiêu dùng giúp doanh nghiệp tăng doanh thu và giữ chân khách hàng hiệu quả. Xem thêm

Tâm lý bầy đàn trong chứng khoán: Khi đám đông dẫn lối đầu tư
Tâm lý bầy đàn trong chứng khoán khiến nhà đầu tư dễ hành động theo đám đông thay vì phân tích độc lập. Hiểu rõ cơ chế này giúp kiểm soát cảm xúc và giảm rủi ro. Xem thêm

Tại sao có tiền là tiêu hết: Góc nhìn từ Kinh tế học Hành vi
“Tại sao có tiền là tiêu hết” là phản ứng tự nhiên của não bộ trước cảm giác phần thưởng. Cảm xúc và môi trường ảnh hưởng lớn đến cách chúng ta tiêu tiền. Xem thêm

Tự động hóa chi tiêu và tiết kiệm: Bí quyết giữ kỷ luật tài chính
Khi ý chí không còn đủ đáng tin cậy, tự động hóa chi tiêu và tiết kiệm trở thành “kiến trúc tài chính” thông minh giúp bạn duy trì kỷ luật, đạt mục tiêu tài chính. Xem thêm

Hội chứng nghiện mua sắm online góc nhìn tâm lý: Cái bẫy vô thức
Hội chứng nghiện mua sắm online góc nhìn tâm lý cho thấy đây là phản ứng cảm xúc hơn là nhu cầu thực tế. Nhận diện sớm sẽ giúp bạn thoát khỏi vòng xoáy. Xem thêm

Tại sao biết sai mà vẫn làm trong đầu tư: Theo Khoa học Hành vi
Tại sao biết sai mà vẫn làm trong đầu tư? Câu trả lời không nằm ở ý chí, mà ở cách não bộ vận hành, theo các nguyên lý của Kinh tế học Hành vi. Xem thêm

Thiết lập môi trường chống lại sự cám dỗ như thế nào hiệu quả?
Muốn tiết kiệm hiệu quả, hãy bắt đầu bằng cách thiết lập môi trường chống lại sự cám dỗ: hạn chế quảng cáo, tránh cám dỗ mua sắm và tạo thói quen tài chính lành mạnh. Xem thêm

Ứng dụng quy tắc 2 phút để thay đổi thói quen: đi từ bước nhỏ
Ứng dụng quy tắc 2 phút để thay đổi thói quen là cách tiếp cận đơn giản nhưng hiệu quả, giúp bạn vượt qua sự trì hoãn và xây dựng hành vi bền vững từ bước đầu tiên. Xem thêm

Cách tự tạo cú hích cho bản thân để quản lý tài chính hiệu quả
Thiết kế môi trường và thói quen tài chính thông minh là cách tự tạo cú hích cho bản thân, giúp bạn tiết kiệm, đầu tư và chi tiêu hợp lý hơn mỗi ngày. Xem thêm

Ngụy biện chi phí chìm trong công việc: Khi cảm xúc lấn át lý trí
Ngụy biện chi phí chìm trong công việc khiến nhiều người tiếp tục những lựa chọn sai lầm chỉ vì tiếc công sức, thay vì nhìn vào hiệu quả thực tại và tương lai. Xem thêm

Đặt mục tiêu tài chính theo lý thuyết cú hích: Nhỏ mà có võ
Đặt mục tiêu tài chính theo lý thuyết cú hích giúp bạn vượt qua sự trì hoãn, hình thành thói quen tiết kiệm và đưa ra quyết định chi tiêu thông minh hơn. Xem thêm

Các mẹo chi tiêu ít tốn kém hơn giúp bạn giữ vững tài chính
Áp dụng mẹo chi tiêu ít tốn kém hơn không chỉ giúp tiết kiệm hiệu quả mà còn tạo nền tảng vững chắc cho an toàn tài chính dài hạn. Xem thêm

Đang quan tâm
Xem thêm

Nguyễn Đăng Quang - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Masan
Có thể bạn biết
Xem tất cả