Đầu tư 2,8 tỷ lò hơi sinh khối, thu 187 triệu từ tín chỉ carbon

Cơ hội từ thị trường tín chỉ carbon Việt Nam đang mở ra nguồn doanh thu mới cho doanh nghiệp: biến giảm phát thải thành lợi ích tài chính, rút ngắn hoàn vốn.

Trong kỷ nguyên kinh tế mà bền vững đang định hình lại chuỗi giá trị, các nhà quản trị tài chính không chỉ nhìn vào chỉ số truyền thống như P/E hay ROE, mà còn phải đánh giá một loại tài sản mới: tài sản carbon.

Bài viết này sẽ phân tích dưới góc độ tài chính chuyên sâu về cách doanh nghiệp chuyển đổi các hoạt động giảm phát thải thành dòng doanh thu hữu hình, đồng thời khai thác cơ hội từ thị trường tín chỉ carbon Việt Nam.

Giải mã cơ chế: Tín chỉ carbon hoạt động như thế nào?

Trước khi đi vào phân tích định lượng, cần làm rõ bản chất của tín chỉ carbon.

• Mỗi tín chỉ = 1 tấn CO₂ tương đương (tCO₂e) được ngăn chặn không thải vào khí quyển.

• Bên Bán: Doanh nghiệp triển khai dự án xanh (năng lượng tái tạo, trồng rừng, xử lý chất thải) để tạo tín chỉ carbon.

• Bên Mua: Doanh nghiệp/tổ chức mua tín chỉ để bù đắp phát thải chưa cắt giảm, hướng tới trung hòa carbon hoặc tuân thủ quy định.

Giao dịch này tạo ra thị trường, nơi nỗ lực bảo vệ môi trường được “tiền tệ hóa”, biến chi phí tuân thủ thành một cơ hội kinh doanh.

Tìm hiểu thêm cách hoạt động của tín chỉ carbon tại đây 

Phân tích Chi phí & Lợi Ích 

Để minh họa, xem xét một doanh nghiệp chế biến gỗ quy mô vừa (SME) đầu tư hệ thống lò hơi sinh khối thay thế lò hơi than.

Bảng 1: Phân tích dòng tiền dự án đầu tư xanh (VNĐ)

Công thức tính toán

Phát thải giảm (tCO₂e/năm) = (Than tiêu thụ × Hệ số than) – (Sinh khối tiêu thụ × Hệ số sinh khối).

• Hệ số phát thải than đá: ~2,5 tCO₂e/tấn.

• Sinh khối = trung tính carbon (0).

Kết quả:

• Phát thải giảm: 500 × 2,5 = 1.250 tCO₂e → 1.250 tín chỉ carbon.

• Doanh thu: 1.250 × 150.000 VNĐ = 187,5 triệu VNĐ/năm.

Ngoài tiết kiệm nhiên liệu, dự án tạo thêm dòng thu ổn định từ tín chỉ carbon – một minh chứng rõ ràng về Chi phí & Lợi ích trong đầu tư xanh.

Bức tranh toàn cảnh: Cơ hội từ thị trường tín chỉ carbon Việt Nam

Tiềm năng hàng trăm triệu USD

Theo Ngân hàng Thế giới, Việt Nam có thể tạo ra khoảng 57 triệu tín chỉ carbon/năm, tương đương thị trường trị giá hàng trăm triệu USD. Nghị định 06/2022/NĐ-CP đã đặt nền móng cho sàn giao dịch tín chỉ carbon, dự kiến thí điểm từ 2025. Đây là cơ hội từ thị trường tín chỉ carbon Việt Nam mà doanh nghiệp tiên phong sẽ nắm ưu thế.

SME và bài toán Chi phí & Lợi ích

Đối với SME, thách thức ban đầu nằm ở:

• Chi phí MRV (Monitoring, Reporting, Verification): thuê tư vấn độc lập theo dõi, báo cáo, thẩm định, có thể vài trăm triệu đồng.

• Chi phí đăng ký: dự án phải được công nhận bởi tiêu chuẩn quốc tế (Gold Standard, Verra).

Tuy vậy, lợi ích dài hạn là không thể phủ nhận: doanh thu từ tín chỉ carbon giúp rút ngắn thời gian hoàn vốn, cải thiện dòng tiền và mở lối tiếp cận các quỹ xanh. Đây là một cấu phần quan trọng trong Toàn tập về Phát triển Bền vững cho Doanh nghiệp SME Việt Nam.

Kết luận

Sự dịch chuyển từ việc coi phát thải là gánh nặng sang xem nó như tài sản có thể giao dịch đang tạo ra bước ngoặt trong tài chính doanh nghiệp. Đầu tư công nghệ sạch không chỉ mang ý nghĩa xã hội mà còn là quyết định tài chính thông minh.

Doanh nghiệp nắm bắt sớm và hiệu quả cơ hội từ thị trường tín chỉ carbon Việt Nam sẽ sở hữu lợi thế cạnh tranh vượt trội, khẳng định vị thế trong kỷ nguyên phát triển bền vững.