Bán giải chấp cổ phiếu và những điều nhà đầu tư cần cảnh giác
Trần Phi Tuấn
Trong chứng khoán, “bán giải chấp cổ phiếu” là một thuật ngữ mà ai phải cũng hiểu rõ bản chất, hệ lụy mà hành động này có thể mang lại.
Khái niệm bán giải chấp cổ phiếu là gì?
Trong chứng khoán, bán giải chấp cổ phiếu là hành động mà tổ chức cho vay, điển hình là ngân hàng hoặc công ty chứng khoán - tiến hành thanh lý tài sản thế chấp của người vay khi họ không còn khả năng hoàn trả nợ đúng hạn.
Thay vì tiếp tục thương lượng, tài sản được đem ra bán nhanh chóng, thường là thông qua đấu giá hoặc các phương thức trực tiếp khác nhằm thu hồi khoản tiền đã cho vay.
Thông thường, sau thời gian 1 tháng kể từ ngày thông báo đáo hạn, nếu bên vay không có động thái phản hồi hoặc xử lý khoản nợ, thì tài sản thế chấp sẽ chuyển quyền sở hữu sang phía cho vay và được tiến hành giải chấp.
Đây là giải pháp cuối cùng để hạn chế rủi ro mất vốn đối với tổ chức cho vay.
Khi nào xảy ra?
Trong thị trường chứng khoán, bán giải chấp cổ phiếu xảy ra khi nhà đầu tư vay margin, tức sử dụng vốn vay từ công ty chứng khoán để mua cổ phiếu.
Khi đó, tài sản trong tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư (gồm tiền mặt, cổ phiếu, quyền mua cổ phiếu, cổ tức…) sẽ đóng vai trò là tài sản đảm bảo cho khoản vay.
Khi thị trường giảm sâu khiến giá cổ phiếu lao dốc, giá trị tài sản trong tài khoản ký quỹ cũng theo đó sụt giảm.
Khi tỷ lệ ký quỹ giảm xuống dưới ngưỡng tối thiểu do công ty chứng khoán quy định, nhà đầu tư sẽ nhận được cảnh báo (call margin) yêu cầu bổ sung tiền hoặc tự bán bớt cổ phiếu để đưa tài khoản về mức an toàn.
Nếu không kịp xử lý, công ty chứng khoán sẽ trực tiếp bán giải chấp cổ phiếu trong tài khoản để bảo vệ khoản vay.
Mục tiêu chính của việc bán giải chấp cổ phiếu là bảo vệ lợi ích cho cả nhà đầu tư lẫn công ty chứng khoán trong bối cảnh thị trường đi xuống.
Tuy nhiên, việc bị bán giải chấp thường gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư vì cổ phiếu thường bị bán ở mức giá thấp và không theo chiến lược đầu tư cá nhân.
Nguyên nhân xảy ra hiện tượng bán giải chấp cổ phiếu
Hiện tượng bán giải chấp cổ phiếu thường bắt nguồn từ việc nhà đầu tư sử dụng margin - đòn bẩy tài chính quá cao.
Khi thị trường giảm sâu, giá cổ phiếu giảm mạnh khiến tài sản thế chấp suy yếu, kéo theo tỷ lệ ký quỹ xuống dưới 30%.
Nếu nhà đầu tư không kịp bổ sung vốn hoặc bán bớt cổ phiếu, công ty chứng khoán sẽ phải thực hiện bán giải chấp để bảo vệ khoản vay và hạn chế rủi ro.
Cách phòng tránh rủi ro bán giải chấp cổ phiếu
Việc sử dụng margin tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu nhà đầu tư không kiểm soát tốt. Để hạn chế rủi ro bị bán giải chấp, nhà đầu tư cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng:
Chỉ sử dụng margin khi hiểu rõ rủi ro
Việc vay vốn đầu tư chỉ nên thực hiện khi nhà đầu tư có kiến thức chắc chắn và kinh nghiệm thực chiến trên thị trường, nhằm tránh những quyết định thiếu cân nhắc dẫn đến thua lỗ.
Chọn đúng thời điểm và cổ phiếu tiềm năng
Margin nên được sử dụng khi thị trường đang trong xu hướng tăng rõ ràng và ưu tiên đầu tư vào các cổ phiếu cơ bản, có thanh khoản cao.
Không nên lạm dụng đòn bẩy quá mức
Dù vay margin giúp tăng lợi nhuận, nhưng cũng kéo theo rủi ro lớn khi thị trường biến động mạnh. Vì vậy, nhà đầu tư cần duy trì tỷ lệ vay ở mức an toàn để tránh rơi vào trạng thái cảnh báo.
Theo dõi tài khoản sát sao
Chủ động kiểm tra tài khoản và kịp thời bổ sung tiền hoặc cơ cấu lại danh mục giúp hạn chế nguy cơ bị call margin hay bán giải chấp bất ngờ.
Cùng cộng đồng
Tư duy khan hiếm và tư duy đủ đầy trong tài chính
Tư duy khan hiếm và tư duy đủ đầy trong tài chính không chỉ quyết định cách chúng ta quản lý tiền bạc, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự an yên và tương lai bền vững. Xem thêm
Cách từ chối các khoản vay mượn từ người thân khéo léo
Cách từ chối các khoản vay mượn từ người thân không hề dễ, bởi đó là lúc phải cân bằng việc sự tinh tế để vừa bảo vệ tài chính, vừa giữ gìn tình cảm. Xem thêm
Làm sao để vợ chồng không cãi nhau vì tiền?
Làm sao để vợ chồng không cãi nhau vì tiền là bài toán quen thuộc. Khi có sự thấu hiểu và đồng hành, tài chính trở thành cầu nối thay vì rào cản. Xem thêm
Vượt qua áp lực tài chính từ mạng xã hội: Thách thức thời đại số
Vượt qua áp lực tài chính từ mạng xã hội là bài toán không chỉ về tiền bạc mà còn về tâm lý và thói quen chi tiêu, đòi hỏi phải xây dựng cách quản lý bền vững. Xem thêm
Cách dạy con về tiền bạc theo độ tuổi: Cha mẹ nên bắt đầu từ đâu?
Cách dạy con về tiền bạc theo độ tuổi là chìa khóa giúp cha mẹ định hình thói quen chi tiêu và quản lý tài chính cho trẻ từ những bài học đơn giản đến tư duy tài chính. Xem thêm
Giải mã Tâm lý & Thói quen: Nền móng của tài chính gia đình
Tâm lý & Thói quen là nền tảng quan trọng trong quản lý tài chính gia đình, quyết định cách chúng ta chi tiêu, tiết kiệm và xây dựng sự an toàn kinh tế lâu dài. Xem thêm
Lập kế hoạch tài chính cho con đi du học: Cần bắt đầu từ đâu?
Lập kế hoạch tài chính cho con đi du học là bài toán nhiều gia đình quan tâm, không chỉ xoay quanh học phí mà còn bao gồm chi phí sinh hoạt và những khoản phát sinh. Xem thêm
Có nên mua bảo hiểm nhân thọ cho con không? Góc nhìn tài chính
Có nên mua bảo hiểm nhân thọ cho con không là băn khoăn thường gặp của nhiều gia đình khi lập kế hoạch tài chính và đưa ra các quyết định tài chính lớn. Xem thêm
Chi phí nuôi con đến năm 18 tuổi tại Việt Nam: Bao nhiêu là đủ?
Chi phí nuôi con đến năm 18 tuổi tại Việt Nam gồm ăn uống, học tập, y tế và nhiều khoản phát sinh. Vậy cha mẹ cần chuẩn bị bao nhiêu để con vững bước? Xem thêm
Chuẩn bị tài chính trước khi sinh con đầu lòng: Bắt đầu từ đâu?
Chuẩn bị tài chính trước khi sinh con đầu lòng là bước quan trọng giúp các gia đình trẻ chủ động kiểm soát chi tiêu, giảm áp lực và xây dựng nền tảng vững chắc. Xem thêm
So sánh vay ngân hàng và vay người thân mua nhà để chọn giải pháp tối ưu
So sánh vay ngân hàng và vay người thân mua nhà là bước quan trọng giúp người mua cân nhắc chi phí và rủi ro trước khi quyết định. Xem thêm
Tính toán chi phí thực tế khi mua nhà trả góp để tránh rủi ro tài chính
Tính toán chi phí thực tế khi mua nhà trả góp là bước quan trọng giúp người mua chủ động kế hoạch và hạn chế áp lực tài chính lâu dài. Xem thêm
Có 500 triệu nên mua chung cư hay đất nền? Góc nhìn từ tài chính
Có 500 triệu nên mua chung cư hay đất nền là câu hỏi lớn với nhiều người. Đây là quyết định tài chính quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tài chính gia đình. Xem thêm
Chi phí ẩn khi mua ô tô lần đầu: Những khoản khiến bạn bất ngờ
Chi phí ẩn khi mua ô tô lần đầu không chỉ dừng lại ở giá xe. Người mua còn phải tính đến loạt khoản phát sinh như phí trước bạ, bảo hiểm, bảo dưỡng hay khấu hao. Xem thêm
Các quyết định tài chính lớn: Bước ngoặt định hình tương lai
Các quyết định tài chính lớn như mua nhà, đầu tư hay lập kế hoạch hưu trí có thể thay đổi cả cuộc sống, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng trước khi lựa chọn. Xem thêm
Đối phó với lạm phát lối sống (lifestyle inflation) về tài chính
Đối phó với lạm phát lối sống (lifestyle inflation) là bước quan trọng để tránh rơi vào vòng xoáy “thu nhập tăng - chi tiêu tăng” và bảo vệ tương lai tài chính. Xem thêm
Đang quan tâm
Xem thêm
Có thể bạn biết
Xem tất cả
