Báo cáo tài chính là gì? Hướng dẫn cơ bản cho nhà đầu tư

Nguyễn Lan An
Việc theo dõi và phân tích báo cáo tài chính cho phép doanh nghiệp cũng như nhà đầu tư nắm bắt hiệu quả hoạt động kinh tế một cách chính xác.

Đây không chỉ là tài liệu kế toán đơn thuần, mà còn đóng vai trò như “ngôn ngữ của tài chính”, giúp nhà đầu tư và các bên liên quan nhìn nhận rõ nét về “sức khỏe” và khả năng sinh lời của doanh nghiệp trong từng giai đoạn.
Báo cáo tài chính là gì?
BCTC là bộ tài liệu kế toán định kỳ giúp doanh nghiệp trình bày rõ nét hiệu quả hoạt động và sức khỏe tài chính trong một khoảng thời gian nhất định.
Các báo cáo này phục vụ nhiều đối tượng: từ ban lãnh đạo nội bộ đến các nhà đầu tư, ngân hàng, cơ quan thuế và tổ chức tín dụng.
Qua báo cáo tài chính, người sử dụng có thể nhìn nhận tổng thể về cơ cấu tài sản, các khoản nợ, vốn chủ sở hữu cùng khả năng tạo lợi nhuận
Ba báo cáo chính cấu thành nên cái nhìn toàn diện về doanh nghiệp
1. Bảng cân đối kế toán
Nhờ đó, người đọc có thể xác định được các nguồn lực hiện có, nghĩa vụ tài chính với các bên liên quan, cũng như đánh giá mức độ ổn định tài chính, khả năng thanh toán và mức độ phụ thuộc vào vốn vay của doanh nghiệp.
Cấu trúc cơ bản gồm:
Tài sản (Assets)
Nợ phải trả (Liabilities)
Vốn chủ sở hữu (Equity)
Tài liệu này đóng vai trò quan trọng giúp nhà đầu tư đánh giá mức độ mở rộng hoạt động kinh doanh và phát hiện các rủi ro tiềm ẩn liên quan đến việc sử dụng đòn bẩy tài chính.
2. Báo cáo kết quả kinh doanh
Báo cáo này ghi lại chi tiết quá trình phát sinh doanh thu và chi phí trong kỳ, giúp phản ánh rõ ràng hiệu quả hoạt động kinh doanh và khả năng sinh lời của doanh nghiệp.
Nó cung cấp một cái nhìn sâu sắc về hiệu suất hoạt động của doanh nghiệp, cho thấy liệu doanh nghiệp có đang hoạt động có lãi hay không.
Các thành phần chính gồm:
Doanh thu
Giá vốn hàng bán
Lợi nhuận gộp
Chi phí vận hành
EBIT, chi phí lãi vay, thuế
Lợi nhuận ròng
Qua đó, nhà đầu tư có thể nhận diện xu hướng phát triển của doanh nghiệp, theo dõi khả năng kiểm soát chi phí và đánh giá mức độ sinh lợi một cách ổn định trong dài hạn.
3. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Không giống báo cáo lợi nhuận, báo cáo lưu chuyển tiền tệ cung cấp dữ liệu về thực trạng dòng tiền thực vào và ra khỏi doanh nghiệp, phản ánh khả năng duy trì hoạt động và đầu tư mở rộng.
Phân loại dòng tiền gồm:
Từ hoạt động kinh doanh (Operating Cash Flow)
Từ đầu tư (Investing Cash Flow)
Từ tài chính (Financing Cash Flow)
Báo cáo này đặc biệt quan trọng trong việc đánh giá khả năng thanh khoản và tính bền vững của doanh nghiệp trong dài hạn.
Người sử dụng báo cáo tài chính?
1. Nội bộ doanh nghiệp
Ban lãnh đạo và quản lý cấp cao dựa vào các chỉ số tài chính để hoạch định chiến lược, điều chỉnh hoạt động và đưa ra các quyết định vận hành phù hợp với mục tiêu phát triển.
2. Bên ngoài doanh nghiệp
Nhà đầu tư và cổ đông
Dựa vào BCTC để xem xét tiềm năng sinh lời, mức độ rủi ro, hiệu suất sử dụng vốn và khả năng chi trả cổ tức.
Ngân hàng và nhà cung cấp
Đánh giá khả năng trả nợ, quản trị dòng tiền và độ tín nhiệm tài chính.
Cơ quan nhà nước
Giám sát việc tuân thủ pháp luật về kế toán, thuế và kiểm tra nghĩa vụ tài chính.
Tổ chức kiểm toán
Có nhiệm vụ xác minh độ minh bạch và tính chính xác của các thông tin được trình bày trong báo cáo tài chính.
Thời hạn nộp báo cáo tài chính theo quy định hiện hành

Theo Điều 29, khoản 3, Luật Kế toán năm 2015, các doanh nghiệp cần lưu ý thời hạn lập và nộp báo cáo tài chính như sau:
Đối với doanh nghiệp Nhà nước
Báo cáo tài chính quý
Báo cáo phải được nộp trong vòng 20 ngày kể từ ngày kết thúc quý. Đối với công ty mẹ hoặc tổng công ty, thời hạn có thể kéo dài tối đa đến 45 ngày.
Báo cáo tài chính năm
Doanh nghiệp có thời gian tối đa 30 ngày để nộp kể từ khi kết thúc năm tài chính. Trong trường hợp công ty mẹ hoặc tổng công ty, hạn chót nộp báo cáo có thể lên đến 90 ngày.
Đối với các doanh nghiệp khác
Đối với doanh nghiệp tư nhân và công ty hợp danh, thời hạn cuối cùng để nộp báo cáo tài chính năm là trong vòng 30 ngày sau khi kết thúc kỳ kế toán năm.
Đơn vị kế toán thuộc tổ chức lớn hơn: Cần nộp báo cáo cho đơn vị cấp trên theo thời hạn nội bộ đã quy định, nhưng không được vượt quá 90 ngày.
Từ khoá
Cùng cộng đồng
Cổ phiếu là gì? Khái niệm, phân loại và quy định pháp lý cần biết
Trong lĩnh vực tài chính - đầu tư, nhà đầu tư mới cần hiểu bản chất cổ phiếu là gì và phân biệt được với khái niệm khác, phân loại các cổ phiếu. Xem thêm

Cổ tức là gì? Những điều nhà đầu tư cần biết
Trong lĩnh vực tài chính, nhà đầu tư cần hiểu đúng "cổ tức là gì", và nắm được những kiến thức cơ bản về điều kiện, trách nhiệm khi chia cổ tức. Xem thêm

Số định danh cá nhân là gì mà ai cũng cần biết?
Bản chất cùa số định danh cá nhân là gì khi mà được xem như là kết nối toàn bộ thông tin cá nhân trong hệ thống dữ liệu của quốc gia. Xem thêm

Bitcoin là gì? Những điều mà nhà đầu tư cần biết
Bitcoin từ lâu đã thu hút sự chú ý của cộng đồng tài chính và các nhà đầu tư trên toàn thế giới. Vậy Bitcoin là gì? Cách thức đầu tư ra sao? Xem thêm

Thẻ tín dụng là gì? Công cụ thanh toán trong thời đại số
Trong bối cảnh thanh toán không dùng tiền mặt phổ biến, thẻ tín dụng đã trở thành một trong những công cụ tài chính quan trọng. Vậy thẻ tín dụng là gì? Xem thêm

Nguyên tắc quản lý tài chính: Nền tảng để sống vững vàng
Việc hiểu và áp dụng nguyên tắc quản lý tài chính là điều cần thiết với bất kỳ ai mong muốn có cuộc sống ổn định, chủ động và định hướng dài hạn. Xem thêm

5 bước thay đổi tư duy tài chính cá nhân hiệu quả
Tư duy tài chính cá nhân là cách bạn nhìn nhận và sử dụng tiền. Muốn làm chủ tài chính, hãy bắt đầu thay đổi từ cách suy nghĩ. Xem thêm

Tự do tài chính là gì? Lộ trình đơn giản để đạt được từ sớm
Tự do tài chính không đơn thuần là khái niệm về tiền bạc, mà là trạng thái sống không còn bị chi phối bởi những áp lực tài chính hàng ngày. Xem thêm

Lập kế hoạch tài chính cá nhân hiệu quả chỉ với 6 bước
Một kế hoạch tài chính cá nhân rõ ràng chính là nền tảng vững chắc để bạn kiểm soát dòng tiền, chuẩn bị cho những mục tiêu lớn trong đời. Xem thêm

10 nguyên tắc quản lý tài chính cá nhân giúp bạn ổn định hơn
Trong xã hội ngày nay, quản lý tài chính cá nhân không còn là lựa chọn mà là kỹ năng sống còn. Khi bạn hiểu rõ dòng tiền, bạn sẽ giảm bớt áp lực chi tiêu. Xem thêm

Tài chính cá nhân là gì? Cách quản lý hiệu quả
Tài chính cá nhân là gì? Tìm hiểu tài chính cá nhân, nắm vai trò và cách quản lý để làm chủ tiền bạc, hướng tới tự do tài chính Xem thêm

Cổ phiếu đầu cơ là gì? Cơ hội sinh lời lớn nhưng rủi ro không nhỏ
Trong thị trường chứng khoán, cổ phiếu đầu cơ thường gắn liền với nhiều ý kiến trái chiều với nhà đầu tư, vậy cổ phiếu đầu cơ là gì? Xem thêm

Giá sàn là gì? Hướng dẫn sử dụng giá sàn trong đầu tư chứng khoán
Trong thị trường chứng khoán, khái niệm giá sàn là một trong những yếu tố quan trọng mà nhà đầu tư cần hiểu rõ để ra quyết định chính xác. Xem thêm

Cổ phiếu phòng thủ là gì? 3 nhóm ngành nên xem xét ngay lúc này
Cổ phiếu phòng thủ là công cụ quan trọng trong mọi danh mục đầu tư khôn ngoan, nhất là khi thị trường đứng trước những cơn gió ngược. Xem thêm

Bí quyết làm giàu bền vững từ triệu phú tự thân Ramit Sethi
Những bài học mà bạn có thể học hỏi để "sớm giàu". Xem thêm

Giá tham chiếu là gì? Cách hiểu đúng để đầu tư hiệu quả
Trong đầu tư chứng khoán, giá tham chiếu là một khái niệm cơ bản, đóng vai trò trong việc xác định xu hướng và biên độ biến động giá để đầu tư hiệu quả. Xem thêm

Đang quan tâm
Xem thêm

Cổ tức là gì? Những điều nhà đầu tư cần biết

Số định danh cá nhân là gì mà ai cũng cần biết?
