Bộ Công an xem xét xóa bỏ một số tội danh kết án tử hình?

Thanh Phong
Chiều 13/6, tại một tọa đàm do Cục Truyền thông Công an nhân dân tổ chức, đại diện Cục Pháp chế và Cải cách hành chính, tư pháp (V03), Bộ Công an, đã chia sẻ thông tin đáng chú ý liên quan đến hướng sửa đổi Bộ luật Hình sự 2015.

Cụ thể, trong dự thảo sửa đổi, Chính phủ đề xuất loại bỏ hình phạt tử hình đối với 8 trong số 18 tội danh hiện hành.
Đây là bước đi tiếp nối chủ trương thu hẹp phạm vi áp dụng án tử hình - một định hướng đã được đặt ra từ nhiều năm qua nhằm cụ thể hóa quan điểm nhân đạo trong pháp luật hình sự, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn hội nhập quốc tế.
Theo đại diện V03, lộ trình giảm hình phạt tử hình đã có từ trước, thể hiện qua các lần điều chỉnh Bộ luật Hình sự trong nhiều thập kỷ qua.
Nếu như năm 1985, có tới 44 tội danh có khung hình phạt cao nhất là tử hình, thì đến năm 1999, con số này giảm còn 29, năm 2009 còn 22 và đến năm 2015 chỉ còn 18 tội danh. Với dự thảo sửa đổi lần này, nếu được Quốc hội thông qua, sẽ chỉ còn lại 10 tội danh có mức án tử hình.
Theo đại diện Bộ Công an, xu hướng lâu dài là tiến tới xóa bỏ án tử hình, song việc này cần cân nhắc dựa trên thực tế xã hội và năng lực đảm bảo an ninh trong từng giai đoạn.
Trong đề xuất mới, Chính phủ kiến nghị bãi bỏ án tử hình đối với 8 tội danh, trong đó có nhiều tội nghiêm trọng như: hoạt động lật đổ chính quyền, gián điệp, phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật, gây chiến tranh xâm lược, buôn bán thuốc giả, vận chuyển ma túy, tham ô và nhận hối lộ.
Đáng chú ý, hai tội cuối tuy mang tính chất nghiêm trọng nhưng nhiều năm qua không có trường hợp nào bị thi hành án tử. Các hình phạt như tù chung thân hoặc buộc khắc phục hậu quả vẫn đảm bảo tính răn đe hiệu quả.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Công Long (Đồng Nai) cho rằng, hình phạt hình sự không chỉ để trừng trị mà còn là công cụ ngăn ngừa hành vi phạm tội. Bỏ án tử hình không đồng nghĩa với việc thiếu công cụ xử lý, mà cốt lõi là tăng hiệu quả phòng ngừa ngay từ trước khi hành vi phạm tội diễn ra.
Ông nhấn mạnh, hiện nay trên thế giới có khoảng 50 quốc gia đã chính thức loại bỏ hình phạt tử hình khỏi hệ thống pháp luật, và Việt Nam đang từng bước đi theo xu hướng đó.
Tuy vậy, đề xuất này vẫn gây tranh luận tại Quốc hội, với hai luồng ý kiến trái chiều rõ rệt. Bên cạnh ý kiến tán thành việc bỏ án tử hình với toàn bộ 8 tội danh, một số đại biểu đề nghị chỉ nên loại bỏ đối với 4 tội: hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân, gián điệp, phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật và phá hoại hòa bình - gây chiến tranh xâm lược.

Riêng các tội như ma túy, tham nhũng hay làm giả thuốc chữa bệnh, vốn đe dọa trực tiếp đến tính mạng và lòng tin của người dân – nhiều ý kiến cho rằng vẫn cần giữ án tử để đảm bảo sức răn đe cần thiết.
Trước đó, trong bản dự thảo đầu tiên, Chính phủ từng đề xuất phương án thay thế án tử hình bằng hình phạt tù chung thân không được xét giảm án đối với 8 tội danh nói trên.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng cho biết, sau khi tiếp thu ý kiến từ các đại biểu, đề xuất này đã được rút khỏi dự thảo. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết Thường trực Ủy ban thống nhất với việc bỏ phương án tù chung thân không xét giảm án và đề nghị Chính phủ tiếp tục đánh giá tác động kỹ lưỡng hơn, sẵn sàng đề xuất sửa đổi toàn diện Bộ luật Hình sự khi cần thiết.
Việc từng bước thu hẹp và hướng đến loại bỏ hình phạt tử hình không chỉ phản ánh sự thay đổi về tư duy lập pháp, mà còn thể hiện nỗ lực xây dựng một nền pháp luật nhân văn, đề cao giá trị cải tạo và hội nhập.
Tuy nhiên, trong bối cảnh xã hội còn nhiều thách thức, nhất là các loại tội phạm có tổ chức, xuyên quốc gia hay tội phạm kinh tế - tham nhũng tinh vi, quá trình này cần được thực hiện thận trọng, có sự đồng thuận xã hội và đi kèm với các biện pháp bảo đảm trật tự, an toàn công cộng.
Từ khoá
Cùng cộng đồng
Walmart hoãn đơn hàng từ Bangladesh giữa lo ngại thuế quan 35%
Một số đơn hàng dành cho Walmart từ các nhà máy tại Bangladesh đã bị tạm dừng, sau khi Tổng thống Trump thông báo áp thuế 35% với hàng nhập khẩu. Xem thêm

CEO Jensen Huang bán cổ phiếu, tài sản vượt Warren Buffett
CEO Jensen Huang vừa bán hơn 36 triệu USD cổ phiếu Nvidia, đưa tài sản ròng của ông lên 143,7 tỷ USD, tạm vượt Warren Buffett trong bảng xếp hạng tỷ phú toàn cầu. Xem thêm

TikTok trước vòng điều tra mới tại EU vì nghi vấn dữ liệu
TikTok lại bị EU điều tra sau khi thừa nhận từng lưu dữ liệu người dùng châu Âu tại Trung Quốc, vi phạm quy định bảo mật GDPR. Xem thêm
