Các loại phí giao dịch thường gặp khi đầu tư chứng khoán

Mới bắt đầu đầu tư chứng khoán? Hiểu rõ các loại phí giao dịch thường gặp sẽ giúp bạn tránh mất tiền oan và đưa ra quyết định chính xác hơn.

Đối với những nhà đầu tư mới bắt đầu hành trình tự học đầu tư chứng khoán, việc hiểu rõ các chi phí liên quan là bước đi đầu tiên và quan trọng nhất.  

Bài viết này sẽ phân tích chi tiết từng loại phí, giúp bạn có cái nhìn tổng quan  về  các loại phí giao dịch thường gặp và đưa ra lựa chọn sáng suốt nhất trong thị trường chứng khoán.

Hiểu về phí giao dịch chứng khoán

Phí giao dịch chứng khoán, hay còn gọi là phí môi giới (Broker Fee), là khoản chi phí bạn phải trả cho công ty chứng khoán mỗi khi thực hiện lệnh mua hoặc bán cổ phiếu. Đây là nguồn thu chính của công ty chứng khoán, đổi lại cho việc cung cấp nền tảng và hỗ trợ giao dịch. Mức phí này không phải do các công ty tự ý đặt ra mà được quy định trong một khung pháp lý cụ thể.

Theo Thông tư 128/2018/TT-BTC, phí môi giới khi mua hoặc bán cổ phiếu được quy định với mức trần tối đa là 0,5% trên tổng giá trị giao dịch. Việc không quy định mức sàn đã mở ra một cuộc cạnh tranh sôi nổi giữa các công ty chứng khoán, nhiều nơi sẵn sàng đưa ra mức phí hấp dẫn, thậm chí miễn phí giao dịch để thu hút nhà đầu tư.

Thông thường, phí giao dịch được tính theo tỷ lệ phần trăm trên giá trị lệnh mua hoặc bán đã khớp thành công.

Một nguyên tắc phổ biến là giá trị giao dịch càng lớn, mức phí suất có thể càng được ưu đãi. Điều này tạo động lực để nhà đầu tư thực hiện giao dịch thường xuyên hơn, từ đó góp phần cải thiện thanh khoản chung trên thị trường chứng khoán.

Tổng hợp các loại phí giao dịch thường gặp nhà đầu tư cần nắm rõ

Khi tham gia vào thị trường đầu tư chứng khoán, một nhà đầu tư cá nhân sẽ phải đối mặt với ba loại chi phí chính. Việc nắm vững các loại phí giao dịch thường gặp này là nền tảng để quản lý tài chính hiệu quả.

1. Phí giao dịch (phí môi giới)

Phí giao dịch là khoản chi phí phát sinh thường xuyên, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí đầu tư. Nhà đầu tư cần chi trả khoản phí này cho cả hai chiều mua và bán cổ phiếu.

Nguyên tắc tính

Phí được tính theo tỷ lệ phần trăm trên tổng giá trị giao dịch trong ngày. Khi bạn đặt lệnh, hệ thống sẽ tạm giữ trước khoản phí dự kiến và chỉ thực sự khấu trừ khi lệnh được khớp.

Việc nắm rõ cách tính phí sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc tính toán lợi nhuận ròng sau mỗi giao dịch.

Mức phí hiện tại

Dao động phổ biến từ 0.15% - 0.3% tùy vào chính sách của từng công ty và giá trị giao dịch của khách hàng.

2. Phí lưu ký chứng Khoán

Lưu ký là hoạt động bắt buộc nhằm xác nhận và bảo vệ quyền sở hữu chứng khoán của bạn tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD).

Nguyên tắc tính phí

Khoản phí này do công ty chứng khoán thu hộ và nộp về Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD). Mức phí được tính theo tháng, dựa trên số lượng cổ phiếu thực tế mà nhà đầu tư nắm giữ (tính từ ngày T+2 sau khi mua).

Ví dụ: Nếu bạn sở hữu 10.000 cổ phiếu ABC, phí lưu ký hàng tháng bạn cần trả là: 10.000 * 0.3 = 3.000 VNĐ.

3. Thuế thu nhập cá nhân khi nhận cổ tức

Về bản chất, đây là một khoản thuế nộp cho nhà nước, nhưng vì nó phát sinh trực tiếp từ hoạt động đầu tư và được công ty chứng khoán khấu trừ, nhiều nhà đầu tư vẫn xem đây là một loại "phí".

Cổ tức là gì?

Đây là phần lợi nhuận sau thuế của công ty được chia cho các cổ đông.

Xem chi tiết về thuật ngữ cổ tức

Nguyên tắc tính thuế

Theo Thông tư 111/2013/TT-BTC, khi bạn nhận cổ tức bằng tiền mặt, bạn phải nộp thuế thu nhập cá nhân 5% trên tổng số tiền cổ tức nhận được.

Ví dụ: Bạn nắm giữ 1.000 cổ phiếu XYZ và công ty thông báo trả cổ tức tiền mặt 2.000 VNĐ/cổ phiếu.

• Tổng số tiền cổ tức nhận được: 1.000 cổ phiếu × 2.000 VNĐ/cổ phiếu = 2.000.000 VNĐ
• Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) phải nộp:2.000.000 × 5% = 100.000 VNĐSố tiền thực nhận: 1.900.000 VNĐ.
• Lưu ý quan trọng: Đối với cổ tức nhận bằng cổ phiếu, bạn chưa phải nộp thuế thu nhập cá nhân ngay tại thời điểm nhận.

Phí giao dịch - "Vũ khí" cạnh tranh và kinh nghiệm cho nhà đầu tư

Trong cuộc đua giành thị phần, các công ty chứng khoán liên tục dùng biểu phí giao dịch làm công cụ cạnh tranh chính. Do đó, việc lựa chọn một công ty có mức phí thấp cùng chất lượng dịch vụ tốt là một trong những Kinh nghiệm mở tài khoản chứng khoán online dễ dàng mà bạn cần ưu tiên.

Kết luận

Việc hiểu rõ các loại phí giao dịch thường gặp không chỉ giúp nhà đầu tư kiểm soát tài chính hiệu quả mà còn là yếu tố then chốt để lựa chọn công ty chứng khoán phù hợp.

Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh mạnh mẽ về biểu phí, sự hiểu biết này sẽ là “vũ khí” giúp bạn đầu tư thông minh và bền vững hơn.