Gánh nặng nợ nần phủ bóng lợi nhuận phục hồi của Đạm Hà Bắc

Gánh nặng nợ nần phủ bóng lợi nhuận phục hồi của Đạm Hà Bắc, cụ thể lợi nhuận sau thuế gần 57,6 tỷ trong khi lỗ lũy kế và tổng nợ gần 5.133 tỷ vẫn đang đè nặng.

Tín hiệu lạc quan từ kết quả kinh doanh 6 tháng

Nửa đầu năm 2025, Đạm Hà Bắc ghi nhận sự phục hồi đáng kể trong hoạt động kinh doanh cốt lõi. Tuy nhiên, gánh nặng nợ nần phủ bóng lợi nhuận phục hồi của Đạm Hà Bắc, bởi công ty vẫn đang chịu áp lực lỗ lũy kế và nợ vay lớn.

Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi hai yếu tố chính: sản xuất duy trì ổn định và giá bán Urê trên thị trường tăng cao.

Doanh thu thuần trong 6 tháng đầu năm đạt gần 2.345 tỷ đồng, tăng so với con số 1.967 tỷ đồng của cùng kỳ năm trước.

Bên cạnh việc đáp ứng nhu cầu trong nước, Đạm Hà Bắc cũng đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường quan trọng như Campuchia, Hàn Quốc và Nhật Bản. Với kết quả này, DHB đã hoàn thành 51% kế hoạch doanh thu và 47% mục tiêu lợi nhuận cả năm 2025.

Kết quả tích cực của Đạm Hà Bắc cũng song hành với xu hướng chung của ngành phân bón Việt Nam.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng lượng phân bón xuất khẩu của cả nước đạt hơn 1,1 triệu tấn, mang về kim ngạch gần 450 triệu USD, tăng gần 24% cả về lượng và giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. 

Các doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng tốt cơ hội khi nguồn cung toàn cầu bị ảnh hưởng bởi việc Trung Quốc thắt chặt xuất khẩu và gián đoạn sản xuất tại Trung Đông.

Gánh nặng từ quá khứ và áp lực tài chính

Lỗ lũy kế và gánh nặng nợ nần phủ bóng lợi nhuận phục hồi của Đạm Hà Bắc

Dù hoạt động kinh doanh có lãi, bức tranh tài chính tổng thể của Đạm Hà Bắc vẫn còn nhiều mảng tối. Con số lợi nhuận hơn 57 tỷ đồng trở nên nhỏ bé khi đặt cạnh khoản lỗ lũy kế tính đến giữa năm 2025 lên tới gần 2.046 tỷ đồng.

Áp lực lớn nhất đối với doanh nghiệp vẫn là gánh nặng nợ phải trả. Tính đến cuối tháng 6 năm 2025, tổng nợ phải trả của DHB là gần 5.133 tỷ đồng. Cơ cấu nợ bao gồm:

• Vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn: hơn 414 tỷ đồng.

• Vay và nợ thuê tài chính dài hạn: gần 2.043 tỷ đồng, trong đó vay Ngân hàng VietinBank gần 1.022 tỷ và Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) gần 1.021 tỷ đồng.

• Phải trả ngắn hạn khác: gần 208 tỷ đồng (chủ yếu là lãi vay phải trả cho VDB).

• Phải trả dài hạn khác: hơn 2.026 tỷ đồng (chủ yếu là hơn 1.955 tỷ đồng lãi vay phải trả cho VDB).

Tình trạng "lãi chồng lãi" trong nhiều năm là vấn đề nan giải nhất, khi chi phí tài chính luôn chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành sản xuất. Giai đoạn 2015-2020, chi phí lãi vay chiếm trung bình tới 24,4% giá thành.

Nguồn cơn từ dự án mở rộng và thách thức phía trước

Di sản dự án mở rộng là nguồn cơn của gánh nặng nợ nần phủ bóng lợi nhuận phục hồi của Đạm Hà Bắc

Nguồn gốc của các khoản nợ khổng lồ này bắt nguồn từ Dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy phân đạm Hà Bắc. Dự án được vận hành từ đầu năm 2015, sử dụng nhà thầu Trung Quốc để thiết kế và thi công.

Ngay sau khi đi vào hoạt động, DHB bắt đầu chuỗi thua lỗ nặng, trở thành 1 trong 12 đại dự án yếu kém của ngành Công Thương.

Trong giai đoạn 2015-2020, công ty lỗ lũy kế tới 4.760 tỷ đồng, khiến vốn chủ sở hữu âm hơn 2.000 tỷ. Một khó khăn cố hữu khác là việc nhà máy sử dụng than làm nguyên liệu đầu vào.

Giá than liên tục tăng cao đã bào mòn biên lợi nhuận, trong khi các đối thủ sử dụng khí thiên nhiên lại được hưởng lợi khi giá khí giảm.

Tái cơ cấu tài chính 

Mặc dù đã có những nỗ lực tái cơ cấu, điển hình là việc được giảm, xóa lãi suất khoản vay tại VDB trị giá hơn 1.803 tỷ đồng vào năm 2023, giúp công ty có lãi đột biến, nhưng con đường phía trước vẫn còn nhiều chông gai.

Năm 2024, khoản giảm lãi suất ít hơn đáng kể, chỉ còn 249 tỷ đồng, cộng với các sự cố do thời tiết đã khiến lợi nhuận sụt giảm mạnh.

Sự phục hồi trong hoạt động sản xuất kinh doanh nửa đầu năm 2025 là một tín hiệu đáng mừng, cho thấy năng lực vận hành của Đạm Hà Bắc.

Tuy nhiên, để thực sự "hồi sinh", doanh nghiệp cần những giải pháp tái cơ cấu tài chính mạnh mẽ và toàn diện hơn nữa.