SoftBank đối mặt điều tra vì mua lại một công ty thiết kế chip

Tập đoàn SoftBank đang đứng trước một cuộc điều tra sâu rộng từ Chính phủ Mỹ liên quan đến thỏa thuận mua lại công ty thiết kế chip Ampere Computing.

Theo nguồn tin thân cận, Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) - một trong hai cơ quan có nhiệm vụ giám sát hoạt động mua bán, sáp nhập doanh nghiệp, đã chính thức vào cuộc nhằm rà soát kỹ lưỡng thương vụ trị giá 6,5 tỷ USD này.

Thông tin về việc SoftBank mua lại Ampere được công bố hồi tháng 3, trong đó thương vụ được thực hiện hoàn toàn bằng tiền mặt.

Ampere, đặt trụ sở tại Santa Clara (California), chuyên sản xuất chip máy chủ - linh kiện cốt lõi cho trung tâm dữ liệu AI. SoftBank kỳ vọng rằng việc sở hữu Ampere sẽ củng cố thêm nền tảng hạ tầng phục vụ AI, một lĩnh vực mà tập đoàn Nhật Bản đang đầu tư rất mạnh trong thời gian gần đây.

Theo kế hoạch, Ampere sẽ trở thành công ty con 100% vốn thuộc sở hữu của SoftBank, giữ nguyên thương hiệu lẫn trụ sở hiện tại, và quá trình chuyển giao dự kiến hoàn tất trong nửa cuối năm 2025.

Tuy nhiên, quyết định mở điều tra của FTC cho thấy cơ quan này có những quan ngại nhất định về tác động tiềm tàng của thương vụ đến tính cạnh tranh trên thị trường chip và AI.

Trong một số trường hợp trước đây, các cuộc điều tra tương tự đã kéo dài tới cả năm và có thể dẫn đến hành động pháp lý nhằm ngăn chặn thỏa thuận, nếu cơ quan chức năng nhận thấy thương vụ có thể làm méo mó cạnh tranh hoặc tạo thế độc quyền trên thị trường.

Việc SoftBank đang tiếp tục mở rộng sức ảnh hưởng trong lĩnh vực bán dẫn và AI khiến giới chức Mỹ đặc biệt lưu tâm.

Đây cũng không phải lần đầu tiên SoftBank và các công ty liên quan gặp phải sự giám sát chặt chẽ từ các cơ quan quản lý.

Trước đây, kế hoạch bán Arm -  công ty thiết kế vi xử lý của SoftBank, cho Nvidia từng bị Mỹ, Anh và nhiều quốc gia điều tra, và cuối cùng bị hủy sau gần hai năm do áp lực từ cơ quan quản lý. Bài học từ thương vụ thất bại này cho thấy bất kỳ giao dịch nào có yếu tố ảnh hưởng lớn đến ngành công nghệ cao đều khó tránh khỏi quy trình rà soát nghiêm ngặt.

Thực tế, lĩnh vực chip đang ngày càng trở nên nhạy cảm, không chỉ vì yếu tố kinh tế mà còn do gắn liền với an ninh công nghệ và lợi ích chiến lược quốc gia.

Việc các công ty nước ngoài, đặc biệt là từ châu Á, thâu tóm các  doanh nghiệp công nghệ lõi tại Mỹ thường vấp phải rào cản pháp lý, thậm chí bị xem xét dưới góc độ an ninh quốc gia. Giữa căng thẳng công nghệ Mỹ - Trung chưa hạ nhiệt, các thương vụ lớn trong ngành bán dẫn đang bị giám sát nghiêm ngặt hơn bao giờ hết.

Dù chưa có dấu hiệu cho thấy FTC sẽ can thiệp để chặn đứng thương vụ Ampere, nhưng việc điều tra đã mở ra những rủi ro tiềm tàng đối với kế hoạch của SoftBank.

Với mục tiêu trở thành một tập đoàn hàng đầu trong hạ tầng AI toàn cầu, SoftBank đang theo đuổi chiến lược mở rộng sở hữu các doanh nghiệp công nghệ chủ chốt. Tuy nhiên, hành trình này có thể sẽ không suôn sẻ nếu các rào cản pháp lý tiếp tục gia tăng, nhất là tại các thị trường lớn như Mỹ.

SoftBank hiện chưa có phản hồi chính thức về cuộc điều tra, nhưng giới phân tích nhận định rằng việc giám sát chặt các thương vụ thuộc lĩnh vực AI và chip là xu hướng tất yếu khi mà ngành công nghệ đang đóng vai trò trung tâm trong cạnh tranh kinh tế lẫn địa chính trị toàn cầu.

Trong bối cảnh đó, thương vụ Ampere sẽ là phép thử quan trọng đối với tham vọng công nghệ của SoftBank, tập đoàn từng nổi danh với những thương vụ đầu tư mạo hiểm, nhưng cũng không ít lần phải điều chỉnh chiến lược khi gặp trở ngại pháp lý.