Mỹ đối mặt rủi ro tài chính nếu đồng USD mất dần vị thế toàn cầu
Eric Bùi
Sự lao dốc của đồng USD và lãi suất trái phiếu tăng cao đang đe dọa nghiêm trọng đến nền tài chính Hoa Kỳ
Thâm hụt ngân sách và nợ công
Nước Mỹ đang trải qua một kịch bản đầy lo ngại tương tự như “Triple Yasu” – cụm từ từng được dùng để mô tả giai đoạn khủng hoảng ở Nhật Bản trong những năm 1990, khi thị trường chứng khoán lao dốc, lợi suất trái phiếu tăng vọt và đồng tiền mất giá.
Từ đầu tháng 4/2025, đồng USD đã mất giá hơn 4% so với rổ các đồng tiền chủ chốt, trong khi lãi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm tăng 0,3 điểm phần trăm – một dấu hiệu bất ổn nghiêm trọng.
Khác với Nhật Bản, sự sa sút của tài sản Mỹ mang tầm ảnh hưởng toàn cầu bởi USD và trái phiếu chính phủ Mỹ vốn được xem là nơi trú ẩn an toàn của dòng vốn thế giới. Nếu niềm tin vào những tài sản này sụp đổ, hậu quả sẽ không chỉ dừng lại ở phạm vi nước Mỹ.
Nếu lợi suất trái phiếu tăng do kinh tế khởi sắc, đồng USD thường có xu hướng mạnh lên. Tuy nhiên, với tình hình hiện tại cho thấy điều ngược lại – nhà đầu tư đang hoài nghi về sự ổn định vĩ mô của Mỹ.
Mô hình này gợi nhớ đến cú sốc thị trường Anh năm 2022 sau gói ngân sách gây tranh cãi của cựu Thủ tướng Liz Truss. Dù chính sách thuế quan của ông Donald Trump có thể tạo ra một số nguồn thu cho ngân sách, nhưng chi phí trả lãi trái phiếu lại đang tăng nhanh hơn.
Nợ công của Mỹ hiện tương đương khoảng 100% GDP. Trong vòng 12 tháng qua, chính phủ liên bang đã chi vượt thu khoảng 7% GDP, và số tiền trả lãi vay còn cao hơn cả ngân sách quốc phòng.
Và trong năm tới, gần 9 nghìn tỷ USD nợ đáo hạn – tương đương 30% GDP – sẽ phải được tái cơ cấu. Đặc quyền vay rẻ nhờ đồng USD từng giúp Mỹ duy trì mức chi tiêu khổng lồ, nhưng nay điều đó lại đang lung lay.
Chính sách thất thường làm gia tăng lo ngại
Các động thái chính sách gần đây khiến nhiều người lo ngại về sự tùy tiện trong việc điều hành. Sự việc ông Trump đề xuất cắt ngân sách cho các trường đại học đã gây ra nhiều ý kiến, quan điểm chỉ trích, gây áp lực lên các hãng luật đại diện cho đối thủ của mình, hay kế hoạch trục xuất người nhập cư không xét xử đã làm dấy lên lo ngại rằng các giá trị dân chủ nền tảng của nước Mỹ đang bị xói mòn.
Tình hình trở nên đáng báo động hơn khi tòa án đang xem xét vụ kiện có thể mở đường cho Tổng thống can thiệp sâu vào hoạt động của Cục Dự trữ Liên bang – tổ chức có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát lạm phát. Trong bối cảnh giá cả hàng hóa có nguy cơ tăng vọt do thuế quan, niềm tin vào sự độc lập của Fed bị xói mòn là điều hết sức nguy hiểm.
Theo tờ The Economist, Chủ tịch Fed New York, ông John Williams, dự báo lạm phát năm nay dao động trong khoảng 3,5 – 4%, trong khi khảo sát từ Đại học Michigan cho thấy người tiêu dùng kỳ vọng giá cả tăng đến 6,7% – mức cao nhất kể từ năm 1981.
Rủi ro gia tăng
Bất chấp những tín hiệu lo ngại hiện nay, giới lập pháp Cộng hòa vẫn tiếp tục thúc đẩy kế hoạch cắt giảm thuế quy mô lớn. Theo tính toán của Ủy ban Ngân sách Liên bang có trách nhiệm (CRFB), đề xuất ngân sách mới có thể khiến thâm hụt tăng thêm 5,8 nghìn tỷ USD trong vòng 10 năm tới – cao hơn tổng chi tiêu cho kích thích kinh tế của cả ông Trump và ông Biden gộp lại. Để "lách luật", các nghị sĩ dự định giả định rằng các biện pháp cắt giảm thuế cũ đã mất vĩnh viễn – một thao tác làm xấu thêm bức tranh nợ công.
Dù chính quyền Trump đã buộc phải lùi bước phần nào khi miễn trừ thuế cho một số mặt hàng điện tử tiêu dùng nhập từ Trung Quốc, niềm tin của thị trường đã bị tổn hại nghiêm trọng.
Nhiều chuyên gia kinh tế từng cảnh báo rằng đặc quyền vay rẻ của Mỹ – nếu bị lạm dụng quá mức – có thể khiến hệ thống tài chính toàn cầu trở nên mong manh. Một “cú sập” của đồng USD hoàn toàn có thể xảy ra, tương tự như khi Mỹ chấm dứt chế độ bản vị vàng vào năm 1971.
Chỉ cách đây ít ngày, đồng USD vẫn được xem là biểu tượng quyền lực tài chính toàn cầu. Giờ đây, điều tưởng chừng không thể ấy – một cuộc tháo chạy khỏi đồng bạc xanh – lại đang dần trở thành kịch bản có thể xảy ra.
Theo The Economist
Từ khoá
Cùng cộng đồng
Năm 2024, kinh tế Việt Nam ghi nhận bước tiến vượt bậc khi đạt quy mô GDP khoảng 476,3 tỷ USD, vượt qua Philippines và Malaysia để đứng thứ 4 trong khu vực Đông Nam Á, lọt top 35 nền kinh tế lớn nhất thế giới. Xem thêm
Cắt giảm sự hỗ trợ từ phía Chính phủ liên bang đối với nghiên cứu và phát triển có thể gây tổn hại lâu dài cho nền kinh tế và làm giảm nguồn thu ngân sách nhà nước. Xem thêm
Chính sách áp thuế lên ô tô và linh kiện nhập khẩu do cựu Tổng thống Donald Trump đề xuất đang làm dấy lên lo ngại về tác động tiêu cực đối với ngành công nghiệp xe điện – lĩnh vực được xem là then chốt trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Xem thêm
Từ Kaliningrad đến Vladivostok, những tín hiệu giảm tốc của nền kinh tế Nga đang trở nên ngày càng rõ ràng. Xem thêm
Từ khi nhậm chức, Donald Trump đã tạo ra một bước ngoặt có ảnh hưởng sâu rộng nhất từ trước đến nay, với khẩu hiệu "Make America Great Again" (MAGA). Đây không chỉ đơn thuần là một phong trào mà còn là một phương pháp và lý thuyết chính trị. Xem thêm
Bộ Tài chính vừa công bố báo cáo tình hình thu – chi ngân sách và tiến độ giải ngân vốn đầu tư công trong tháng 3 và quý I năm 2025. Xem thêm
Thị trường năng lượng sạch đối mặt nhiều biến động tại 4 nước Đông Nam Á sau điều tra thương mại, trong đó Campuchia chịu mức cao nhất 3.500% do không hợp tác. Xem thêm
Giữa lúc thị trường toàn cầu bất ổn, vàng ghi nhận đà tăng mạnh khi giới đầu tư dần quay lưng với các kênh trú ẩn truyền thống như USD và trái phiếu chính phủ Mỹ. Xem thêm
Thành phố Hồ Chí Minh và Bình Dương đang phối hợp triển khai 5 dự án hạ tầng giao thông trọng điểm với tổng vốn đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng nhằm xử lý vấn đề giao thông. Xem thêm
Ngày 21/4, Trung Quốc đã phát đi cảnh báo sẽ có hành động "trả đũa" nhằm vào bất kỳ quốc gia nào hợp tác với Hoa Kỳ theo cách làm tổn hại đến lợi ích cốt lõi của Bắc Kinh. Xem thêm
Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang Chicago, ông Austan Goolsbee, đã bày tỏ e ngại và đưa ra cảnh báo về những hệ quả nghiêm trọng nếu Fed mất đi tính độc lập trong điều hành chính sách tiền tệ. Xem thêm
Mỏ vàng tại Hồ Ráy, Quảng Nam, vừa được đưa vào kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản. Với trữ lượng lớn vàng, bạc và vonfram, khu vực này hứa hẹn sẽ là điểm thu hút đầu tư trong năm 2025, mở ra cơ hội khai thác tiềm năng khoáng sản của vùng. Xem thêm
Giữa những bất ổn kinh tế do các quyết định thuế quan của Donald Trump, Đài Loan đã quyết định gia hạn các biện pháp kiểm soát hoạt động bán khống trên thị trường chứng khoán để giảm thiểu sự biến động mạnh mẽ. Xem thêm
Trong bối cảnh chính quyền tổng thống Donald Trump tiếp tục theo đuổi chính sách thương mại mang tính bảo hộ, các doanh nghiệp nhập khẩu vào Hoa Kỳ đang tìm mọi cách để thích nghi với hệ thống thuế quan ngày càng phức tạp và linh hoạt. Xem thêm
Theo đánh giá từ Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), giá dầu Brent trong năm 2025 nhiều khả năng sẽ biến động trong biên độ hẹp, phản ánh sự mất cân bằng tạm thời giữa lực cung và cầu trên thị trường dầu mỏ. Tuy nhiên, giá vẫn có thể được hỗ trợ phần nào nhờ lượng tồn kho thấp và chính sách điều hành linh hoạt từ khối OPEC+. Xem thêm
Trong một tuyên bố bất ngờ vào 17/4 vừa qua , Bộ Giao thông Vận tải Liên bang thông báo sẽ trực tiếp nắm quyền điều hành dự án nâng cấp nhà ga Penn Station, thay vì để Cơ quan Quản lý Giao thông Đô thị New York (MTA) tiếp tục quản lý. Xem thêm
Xem thêm
Thị trường thuốc giảm cân cạnh tranh khốc liệt
Có thể bạn biết
Xem tất cả
LE VAN HUNG
hmyy Nguyen
Studio Sắc
Huyền My Nguyễn Phương
