Doanh nghiệp Nhật đối mặt làn sóng phá sản cao nhất 12 năm

Chỉ trong nửa đầu năm 2025, hơn 5.000 doanh nghiệp Nhật tuyên bố phá sản - mức cao nhất trong 12 năm, phản ánh những khó khăn kéo dài hậu đại dịch.

Mặc dù nền  kinh tế đã ghi nhận một số tín hiệu tích cực, tình hình phá sản doanh nghiệp Nhật Bản vẫn tiếp tục diễn biến theo chiều hướng tiêu cực. 

Theo dữ liệu mới nhất từ công ty nghiên cứu doanh nghiệp hàng đầu Teikoku Databank (TDB), chỉ trong tháng 6/2025, đã có 869 doanh nghiệp tại Nhật tuyên bố phá sản - mức tăng 7,7% so với cùng kỳ năm trước.

Cụ thể, tính chung nửa đầu năm 2025, số lượng doanh nghiệp Nhật tuyên bố phá sản đã lên đến 5.003 trường hợp, tăng 2,4% so với nửa đầu năm 2024.

Đây là năm thứ ba liên tiếp tình trạng phá sản gia tăng và cũng là lần đầu tiên sau 12 năm, số doanh nghiệp phá sản trong 6 tháng đầu năm vượt mốc 5.000.

Những con số này phản ánh rõ nét những thách thức mà doanh nghiệp Nhật Bản đang phải đối mặt trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu còn nhiều bất ổn.

Gánh nặng nợ nần và các lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề

Cùng với số lượng doanh nghiệp phá sản tăng, tổng nợ mà các công ty này để lại cũng rất đáng chú ý. Theo TDB, tính đến tháng 6/2025, tổng số nợ từ các doanh nghiệp phá sản tại Nhật đã chạm mốc gần 677,7 tỷ Yên (khoảng 125.375 tỷ đồng). Riêng 120 công ty trong số này nợ từ 500 triệu đến dưới 1 tỷ Yên.

Ngành dịch vụ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với 1.329 doanh nghiệp phá sản, tiếp theo là bán lẻ (1.078) và xây dựng (986).

Những con số này phản ánh tác động rõ rệt của chi phí vận hành và thiếu hụt lao động trong các lĩnh vực vốn phụ thuộc nhiều vào nguồn nhân lực và dòng tiền ngắn hạn.

Nguyên nhân đẩy doanh nghiệp đến bờ vực

Ba nguyên nhân chính

Các chuyên gia kinh tế đã chỉ ra ba nguyên nhân chính dẫn đến làn sóng phá sản hiện nay tại Nhật Bản.

Nguyên nhân đầu tiên là tình trạng lạm phát kéo dài

Giá nguyên vật liệu tăng cao khiến nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm nhỏ và vừa, rơi vào cảnh thu không đủ bù chi do khả năng chống chịu kém trước biến động thị trường.

Nguyên nhân thứ hai là vấn đề thiếu hụt lao động nghiêm trọng

Đặc biệt tại các khu vực ngoài đô thị và trong các ngành sử dụng nhiều nhân công như dịch vụ và xây dựng. Tình trạng thiếu hụt lao động càng nghiêm trọng do dân số trong độ tuổi làm việc suy giảm, khiến nhiều doanh nghiệp khó duy trì hoạt động ổn định.

Nguyên nhân thứ ba bắt nguồn từ các khoản vay ưu đãi trong thời kỳ Covid-19

Khi kinh tế phục hồi chưa ổn định, doanh nghiệp phải gồng gánh trả nợ giữa lúc chi phí leo thang và doanh thu bấp bênh, khiến áp lực tài chính ngày càng nặng nề.

Nguy cơ tiếp tục lan rộng trong bối cảnh quốc tế biến động

Các nhà phân tích cảnh báo làn sóng phá sản tại Nhật Bản có thể sẽ còn tiếp diễn trong thời gian tới.

Một nguyên nhân đáng chú ý là ảnh hưởng từ chính sách thuế quan và căng thẳng thương mại, đặc biệt từ Mỹ - đối tác xuất khẩu chủ lực của Nhật. 

Biến động trong chuỗi cung ứng, thuế nhập khẩu và chính sách tiền tệ toàn cầu tiếp tục gây áp lực lên chi phí và đầu ra của doanh nghiệp Nhật.

Trong bối cảnh đó, các chuyên gia nhận định rằng việc cải tổ chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, cải thiện môi trường đầu tư và giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động là những ưu tiên cần được chú trọng.

Đồng thời, việc đánh giá lại hiệu quả của các gói cứu trợ sau đại dịch cũng sẽ là chìa khóa để tránh lặp lại vòng luẩn quẩn về nợ và phá sản.