Fed khó hạ lãi suất về 1% như kỳ vọng của ông Trump

Fed vẫn dựa vào dữ liệu kinh tế để ra quyết định, nên dù ông Trump liên tục gây áp lực, kỳ vọng giảm lãi suất xuống 1% khó trở thành hiện thực.

Mức lãi suất siêu thấp thường chỉ xuất hiện trong các giai đoạn khủng hoảng sâu và không phản ánh sức mạnh của nền kinh tế như lập luận của ông Trump.

Ông Trump tiếp tục gây áp lực với Fed

Cuối tháng 6, ông Donald Trump tiếp tục công kích Chủ tịch Fed Jerome Powell, cho rằng lãi suất hiện tại quá cao và bóng gió việc ông Powell bị "ám ảnh" cá nhân với mình. Theo ông Trump, mức lãi suất 1% là hợp lý hơn trong bối cảnh hiện tại.

Không phải lần đầu Fed bị gây sức ép

Đây không phải là lần đầu ông đưa ra yêu cầu như vậy. Từ khi còn tại nhiệm, ông Trump đã nhiều lần gây sức ép lên  Fed để cắt giảm lãi suất với kỳ vọng giảm chi phí vay mượn của chính phủ và tạo thêm dư địa tài khóa cho các chính sách cắt giảm thuế và tăng chi tiêu công.

Kinh tế Mỹ chưa cần lãi suất thấp

Theo giới phân tích, việc đưa lãi suất về mức quá thấp sẽ không phản ánh đúng thực trạng của nền kinh tế Mỹ. Mức lãi suất 1% thường chỉ được áp dụng trong các giai đoạn khẩn cấp, chẳng hạn như khủng hoảng tài chính hay suy thoái nghiêm trọng.

Các chỉ số kinh tế vẫn tích cực

Hiện tại, nền kinh tế Mỹ vẫn đang ghi nhận nhiều chỉ số tích cực. Tỷ lệ thất nghiệp đang ở mức 4,1%, GDP tăng khoảng 2%, còn lạm phát đạt 2,5% - vượt mục tiêu 2% mà Fed đề ra.

Theo ông Gregory Daco, kinh tế trưởng tại EY-Parthenon, các số liệu này không cho thấy cần phải cắt giảm mạnh lãi suất trong thời điểm hiện tại. Ông cảnh báo nếu Fed giảm lãi suất đột ngột, thị trường có thể phản ứng tiêu cực vì lo ngại lạm phát bùng phát và Fed đánh mất sự độc lập.

Lãi suất 1% từng chỉ áp dụng trong khủng hoảng

Trong hơn hai thập niên trở lại đây, Fed chỉ đưa lãi suất về mức 1% trong những thời kỳ kinh tế Mỹ gặp biến động lớn. Giai đoạn 2003 - 2004, sau sự kiện 11/9 và chiến tranh Iraq, lãi suất được hạ xuống 1% để kích thích nền kinh tế. 

Giai đoạn 2008 - 2009, khi Tổng thống Barack Obama nhậm chức giữa khủng hoảng tài chính toàn cầu, Fed tiếp tục giữ lãi suất gần 0%. Tương tự, năm 2020, cuối nhiệm kỳ đầu của ông Trump, lãi suất lại giảm sâu do ảnh hưởng nghiêm trọng từ đại dịch COVID-19.

Những tiền lệ này cho thấy mức lãi suất 1% chỉ được áp dụng khi nền kinh tế đang đối mặt với các cú sốc lớn - điều mà hiện nay nước Mỹ chưa gặp phải.

Fed không phục vụ mục tiêu chính trị ngắn hạn

Hiến pháp Mỹ giao cho Fed nhiệm vụ giữ ổn định giá cả và thúc đẩy việc làm, chứ không phục vụ các mục tiêu chính trị ngắn hạn như hạ chi phí vay cho chính phủ.

Chính vì vậy, việc đưa lãi suất về mức siêu thấp mà không dựa trên cơ sở kinh tế hợp lý có thể làm tổn hại đến uy tín và tính độc lập của cơ quan này.

Thời gian qua, ông Trump liên tục gây áp lực lên Fed, từ dọa sa thải Chủ tịch Powell đến gửi thư tay nêu lãi suất thấp của các ngân hàng trung ương khác, cho rằng Mỹ cũng nên làm như vậy. 

Ông cũng tuyên bố sẽ chỉ ủng hộ những người có quan điểm “bồ câu” - tức là thiên về nới lỏng tiền tệ, cho vị trí lãnh đạo Fed trong tương lai.

Thị trường có thể phản ứng ngược nếu Fed chiều lòng chính trị

Theo các chuyên gia, nếu Fed cắt giảm lãi suất chỉ vì áp lực chính trị, thị trường trái phiếu trị giá 36.000 tỷ USD của Mỹ có thể diễn biến bất lợi.

Việc này có thể khiến nhà đầu tư cho rằng Fed đang hành xử thiếu trung lập và không còn dựa trên dữ liệu kinh tế, từ đó làm tăng kỳ vọng lạm phát và khiến lợi suất trái phiếu tăng trở lại.

Bên cạnh đó, việc giảm lãi suất trong khi kinh tế vẫn ổn định có thể khiến chính sách tiền tệ mất hiệu lực trong trường hợp khủng hoảng thực sự xảy ra trong tương lai, khi đó Fed sẽ không còn nhiều dư địa để ứng phó.