Doanh nghiệp toàn cầu xoay sở trước chính sách thuế quan của chính quyền Trump

Eric Bùi
Trong bối cảnh chính quyền tổng thống Donald Trump tiếp tục theo đuổi chính sách thương mại mang tính bảo hộ, các doanh nghiệp nhập khẩu vào Hoa Kỳ đang tìm mọi cách để thích nghi với hệ thống thuế quan ngày càng phức tạp và linh hoạt.
Mặc dù ông Trump khẳng định rằng "không ai được miễn trừ khỏi trách nhiệm về mất cân bằng thương mại", thực tế cho thấy hàng loạt sản phẩm đã được miễn thuế hoặc tạm hoãn áp dụng.
Gói thuế "đối ứng" được công bố ngày 2/4 đi kèm danh mục phụ lục dài 37 trang, miễn thuế cho lượng hàng nhập khẩu trị giá tới 644 tỷ USD – chiếm khoảng 20% tổng kim ngạch. Chỉ vài ngày sau, thêm 20 mặt hàng khác, bao gồm điện thoại thông minh và máy tính, cũng được đưa vào danh sách miễn trừ.

Không dừng lại ở đó, các sản phẩm kim loại như thép và nhôm, cũng như hàng hóa đáp ứng điều kiện của Hiệp định thương mại Mỹ - Mexico - Canada (USMCA) ký năm 2020, cũng được hưởng ưu đãi thuế quan. Những động thái này cho thấy Nhà Trắng vẫn duy trì dư địa đàm phán khá lớn.
Tuy nhiên, bức tranh có thể thay đổi nhanh chóng. Chính quyền Trump đã yêu cầu triển khai các cuộc điều tra đối với chuỗi cung ứng đồng – một mặt hàng hiện chưa chịu thuế nhập khẩu – bên cạnh các lĩnh vực then chốt như dược phẩm, vi mạch bán dẫn và các loại khoáng sản chiến lược.
Động thái này cho thấy xu hướng mở rộng phạm vi rà soát nhằm đánh giá mức độ phụ thuộc vào nguồn cung từ nước ngoài, đồng thời đặt nền tảng cho khả năng điều chỉnh chính sách thuế quan trong thời gian tới.
Dù vậy, việc tạm hoãn 90 ngày đối với mức thuế cao từng được đe dọa cùng hàng loạt điều khoản miễn trừ, đã phần nào làm giảm mức độ ảnh hưởng với nhiều quốc gia và doanh nghiệp.
Hiện tại, mức thuế trung bình mà Hoa Kỳ áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu đang ở mức khoảng 10% – một con số thấp hơn đáng kể so với các mức trần từng áp dụng trước đây đối với một số quốc gia, như Campuchia (49%) và Việt Nam (46%).
Nam Phi cũng là một ví dụ điển hình. Dù ban đầu phải chịu mức thuế 30%, việc hơn 1/3 lượng hàng xuất khẩu sang Mỹ là các kim loại quý không bị áp thuế như vàng, bạch kim và palađi giúp nước này giảm đáng kể gánh nặng.
Đối với Trung Quốc, mặc dù mức thuế suất danh nghĩa có thể lên tới 145%, nhưng tỷ lệ thực tế ước tính chỉ vào khoảng 106%. Nguyên nhân là do các mặt hàng công nghệ như điện thoại thông minh và máy tính – vốn chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng kim ngạch xuất khẩu sang Hoa Kỳ – hiện vẫn nằm trong danh sách được miễn trừ thuế.
Theo thống kê mới nhất, mức thuế bình quân áp dụng cho hàng nhập khẩu vào Mỹ hiện là 22% – cao hơn đáng kể so với mức trung bình nhiều thập kỷ qua, nhưng thấp hơn đỉnh điểm 27% khi các chính sách thuế mới được công bố.

Về phía doanh nghiệp, một số lĩnh vực có thể giảm tác động nhờ vào chính sách linh hoạt. Các công ty công nghiệp – nơi nguyên liệu đầu vào có thể chiếm tới 50% chi phí sản xuất – được hưởng lợi từ việc miễn thuế cho hóa chất cơ bản, silicon và cao su. Một số chất trong danh mục này cũng được sử dụng trong ngành thực phẩm – lĩnh vực chiếm khoảng 1/3 sản lượng chế biến công nghiệp tại Mỹ năm ngoái.
Ngoài ra, nếu hơn 20% giá trị sản phẩm được sản xuất tại Mỹ, thuế sẽ chỉ áp dụng trên phần giá trị nước ngoài – một nhượng bộ đáng kể. Báo cáo của Bộ Thương mại Mỹ năm 2023 cho thấy khoảng 50% giá trị hàng tiêu dùng tại Mỹ có nguồn gốc nội địa.
Một số cơ chế miễn trừ từ các giai đoạn trước cũng đang còn hiệu lực, bao gồm mặt hàng thịt cua, máy móc chế biến thức ăn chăn nuôi và một số động cơ điện.
Trong khi đó, một số doanh nghiệp chọn cách né thuế bằng cách vận chuyển hàng qua nước thứ ba hoặc khai báo giá trị thấp hơn thực tế. Ngoài ra, không thể bỏ qua chiến lược vận động hành lang nhằm gây ảnh hưởng tới chính sách thuế, bao gồm đóng góp tài chính cho các chiến dịch chính trị.
Trước bối cảnh đầy biến động này, các doanh nghiệp quốc tế sẽ cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ các diễn biến chính sách thương mại của Hoa Kỳ để kịp thời ứng phó, đồng thời tìm kiếm các biện pháp tối ưu hóa chi phí và duy trì khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Theo The Economist
Từ khoá
Cùng cộng đồng
Thêm một "ẩn số" khiến Fed chưa thể cắt giảm lãi suất
Căng thẳng Israel - Iran khiến kế hoạch hạ lãi suất của Fed khó triển khai hơn, do lo ngại lạm phát gia tăng từ giá dầu leo thang. Xem thêm

Hợp đồng tỷ USD của Elon Musk gặp rắc rối
Sau những căng thẳng công khai giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và tỷ phú Elon Musk trên mạng xã hội, chính quyền Mỹ đã yêu cầu Bộ Quốc phòng và NASA tiến hành rà soát toàn diện các hợp đồng hiện hành với SpaceX, công ty hàng không vũ trụ do Musk sáng lập. Xem thêm

iPhone sản xuất tại Ấn Độ tăng tốc xuất sang Mỹ giữa căng thẳng thuế
Trong vài tháng gần đây, Apple đã gia tăng đáng kể lượng iPhone sản xuất tại Ấn Độ được chuyển sang thị trường Mỹ, cho thấy sự điều chỉnh chiến lược chuỗi cung ứng nhằm ứng phó với chính sách thuế khắt khe của Mỹ đối với hàng hóa từ Trung Quốc. Xem thêm

Rạn nứt với Trump, Elon Musk đánh mất "lá chắn quyền lực"
Từng là “đồng minh thân thiết” của Tổng thống Donald Trump, Elon Musk giờ đây đối mặt với rủi ro lớn sau khi mối quan hệ giữa hai người đổ vỡ công khai trên mạng xã hội. Xem thêm

Hơn 111.000 doanh nghiệp đã "biến mất" trong 5 tháng đầu năm
Vào 5 tháng đầu năm 2025, số doanh nghiệp rút lui gần bằng lượng thành lập mới và tái hoạt động, phản ánh bức tranh kinh doanh nhiều thách thức và lo ngại. Xem thêm

Cuộc chiến giảm giá xe điện tại Trung Quốc và nỗi lo của giới chức
Gần đây, thị trường xe điện Trung Quốc diễn ra cuộc đua giảm giá quyết liệt. Xem thêm

Trump hé lộ ứng viên hàng đầu cho vị trí Chủ tịch Fed
Dù ông Jerome Powell còn tại vị đến tháng 5/2026, Tổng thống Trump tiết lộ sẽ sớm công bố người kế nhiệm. Xem thêm

Hơn 18 tỷ USD rót vào Việt Nam trong 5 tháng đầu năm
Trong 5 tháng đầu năm 2025, Việt Nam hút 18,39 tỷ USD vốn FDI, tăng 51,2% so với cùng kỳ. Con số này cho thấy niềm tin mạnh mẽ của nhà đầu tư vào triển vọng dài hạn của thị trường. Xem thêm

Tesla, SpaceX đứng trước sóng gió lớn từ việc đối đầu giữa Elon Musk và Donald Trump
Cuộc khẩu chiến giữa Elon Musk và Tổng thống Donald Trump đang khiến giới đầu tư lo ngại về triển vọng của Tesla, SpaceX và Starlink. Xem thêm

Tăng trưởng GDP Việt Nam sắp vươn lên dẫn đầu khu vực?
Báo cáo triển vọng kinh tế của OECD dự báo Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng tích cực với GDP đạt khoảng 6,2% năm 2025 và 6% năm 2026. Xem thêm

Cho phép mở công ty mới chỉ trong 24h, EU đang nhắm tới điều gì?
Liên minh châu Âu (EU) đang đẩy mạnh một chiến lược mới khi có kế hoạch rút ngắn thời gian thành lập doanh nghiệp chỉ còn 24 giờ. Xem thêm

Nvidia dẫn dắt đà tăng, Phố Wall vẫn bất an vì rủi ro thuế quan
Thị trường chứng khoán Mỹ khởi sắc trong phiên giao dịch ngày 29/5 khi phần lớn các chỉ số chủ đạo đều tăng điểm. Tâm điểm được dành cho Nvidia - cổ phiếu bật tăng hơn 3% sau khi công ty công bố kết quả kinh doanh quý I vượt xa kỳ vọng. Xem thêm

Chính sách thuế của ông Trump tạm thời được khôi phục giữa tranh cãi pháp lý
Chính sách thuế đáp trả từng được chính quyền của cựu Tổng thống Donald Trump ban hành sẽ tiếp tục được duy trì trong lúc chính phủ tiến hành thủ tục kháng cáo. Xem thêm

iPhone 16 Pro Max sẽ "đắt đỏ" thế nào nếu phải chịu thuế Mỹ?
Khi các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và các đối tác quốc tế vẫn còn căng thẳng, Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ áp thuế 25% với các sản phẩm của Apple nếu hãng tiếp tục sản xuất bên ngoài nước Mỹ. Xem thêm

Ngành gỗ Việt Nam đứng trước "cơn bão" thuế quan và tiêu chuẩn quốc tế
Các doanh nghiệp xuất khẩu lâm sản đang phải đối mặt với nhiều thách thức mới như áp lực thuế quan, yêu cầu nguồn nguyên liệu hợp pháp, cũng như sức mua giảm ở các thị trường lớn. Xem thêm

Thị trường ngô 2025: Dư thừa mà vẫn thiếu?
Năm 2025 được dự báo là năm ghi nhận nhiều dấu ấn đặc biệt trên thị trường ngô thế giới khi sản lượng toàn cầu dự kiến đạt mức cao chưa từng có. Xem thêm
