Nhà bỏ hoang sắp bị siết thuế?

Ngày 23/5/2025, Văn phòng Chính phủ đã phát hành Thông báo số 256/TB-VPCP, truyền đạt kết luận của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp đánh giá tình hình thị trường bất động sản hiện nay.

Thông báo đã làm rõ tầm quan trọng của bất động sản như một yếu tố then chốt trong nền kinh tế, đồng thời chỉ ra những bất cập hiện hữu mà cần sớm được xử lý nhằm thúc đẩy thị trường vận hành ổn định và phát triển theo hướng bền vững.

Bất động sản là một trong những trụ cột quan trọng có tác động sâu rộng đến toàn bộ nền kinh tế. Không chỉ liên quan đến sản xuất, lĩnh vực này còn ảnh hưởng trực tiếp đến tín dụng, thị trường vốn và lao động.

Nhận thức được điều đó, trong thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ cùng Thủ tướng Chính phủ đã thường xuyên chỉ đạo việc hoàn thiện khung pháp lý, xử lý điểm nghẽn nhằm xây dựng một thị trường bất động sản phát triển lành mạnh.

Dù đã có nhiều nỗ lực điều hành và hỗ trợ từ phía Chính phủ, nhưng thực tế thị trường bất động sản hiện nay vẫn tồn tại nhiều bất cập, trong đó nổi bật là tình trạng mất cân đối nghiêm trọng giữa cung và cầu.

Đặc biệt, nguồn cung nhà ở xã hội và phân khúc nhà ở trung bình đang ngày càng khan hiếm, không đáp ứng được nhu cầu thực tế.

Trong khi đó, giá nhà vẫn neo ở mức cao so với thu nhập phổ biến của người dân, khiến khả năng tiếp cận nhà ở ngày càng trở nên khó khăn, nhất là với những người có thu nhập trung bình và thấp.

Không chỉ vậy, hiện tượng thổi giá, thao túng giá đất cũng đang làm méo mó thị trường, đẩy giá lên một cách bất hợp lý.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu cần rà soát tổng thể quy trình thực hiện các dự án bất động sản.

Một loạt nguyên nhân cản trở sự phát triển của thị trường đã được xác định, trong đó nổi bật là độ trễ trong việc ban hành chính sách, sự rườm rà của thủ tục hành chính, hạn chế trong tiếp cận tín dụng và những vướng mắc pháp lý chưa được tháo gỡ.

Ngoài ra, sự thiếu hụt về dữ liệu và công cụ điều tiết cũng khiến cho việc quản lý trở nên thiếu hiệu quả.

Trước thực trạng đó, Phó Thủ tướng giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ ngành liên quan. Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng Ngân hàng Nhà nước được yêu cầu khẩn trương rà soát, đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật còn chồng chéo, đảm bảo tính minh bạch và khả thi trong thực hiện.

Cần đẩy mạnh việc chuyển đổi thủ tục hành chính sang nền tảng số nhằm bảo đảm sự minh bạch và vận hành liền mạch trong toàn bộ quá trình thực hiện. 

Phó Thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì triển khai xây dựng hệ thống dữ liệu thị trường bất động sản, bao gồm thông tin về giao dịch, giá cả, cũng như cung – cầu. Cơ sở dữ liệu này sẽ đóng vai trò nền tảng trong công tác dự báo và điều tiết thị trường.

Ngoài ra, bộ cũng được yêu cầu phát triển các thiết kế mẫu phục vụ chương trình nhà ở xã hội, giúp giảm thời gian và chi phí xây dựng.

Bộ Tài chính được giao phối hợp với Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu chính sách thuế đối với đất hoang hóa, dự án chậm triển khai, đồng thời bảo đảm không xảy ra tình trạng đánh thuế chồng chéo. 

Để ngăn chặn tình trạng đầu cơ, thao túng giá đất, Bộ Nông nghiệp và Bộ Tài nguyên Môi trường được giao nhiệm vụ hoàn thiện cơ sở dữ liệu giá đất đến từng thửa đất, trên cơ sở phân vùng giá trị và các lô đất chuẩn.

Trên cơ sở đó, tiến tới áp dụng một mức giá đất thống nhất nhằm tạo sự minh bạch, công bằng và làm cơ sở tính thuế bất động sản.

Về phía Ngân hàng Nhà nước, Phó Thủ tướng đề nghị mở rộng đối tượng được hưởng chính sách tín dụng ưu đãi, nhất là các nhà đầu tư và người dân tham gia vào chương trình nhà ở xã hội.

Mục tiêu là giảm rào cản tài chính, tăng khả năng tiếp cận nhà ở phù hợp với nhu cầu thực tế.

Chính quyền địa phương giữ vai trò then chốt trong việc giải quyết các điểm nghẽn của thị trường. UBND các tỉnh, thành phố được giao nhiệm vụ chủ động phân loại các vướng mắc trong từng dự án bất động sản; chuẩn bị sẵn quỹ đất cho các chương trình phát triển nhà ở xã hội.

Đồng thời xem xét chuyển đổi dự án nhà ở thương mại kém hiệu quả sang nhà ở xã hội nếu đáp ứng đủ điều kiện pháp lý và kỹ thuật.