Cắt giảm ngân sách khoa học ở Mỹ có thể gây tổn thất kinh tế dài hạn tương đương đại suy thoái

Cắt giảm sự hỗ trợ từ phía Chính phủ liên bang đối với nghiên cứu và phát triển có thể gây tổn hại lâu dài cho nền kinh tế và làm giảm nguồn thu ngân sách nhà nước.

Một nghiên cứu mới của Đại học American cảnh báo rằng việc cắt giảm ngân sách liên bang dành cho hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) có thể gây ra tác động tiêu cực lâu dài cho nền kinh tế Mỹ, với mức độ thiệt hại tương đương cuộc suy thoái tài chính toàn cầu năm 2008.

Chính quyền Donald Trump trong thời gian qua đã tiến hành các bước đi nhằm thu hẹp hàng tỷ USD tài trợ cho các nhà nghiên cứu tại các đại học danh tiếng như Columbia, Harvard cũng như các trung tâm y khoa học thuật.

Trong các vòng thảo luận ngân sách sắp tới, Nhà Trắng dự kiến sẽ đưa ra các đề xuất tiếp tục cắt giảm chi tiêu tùy ý, bao gồm cả ngân sách dành cho nghiên cứu và phát triển (R&D).

Một nhóm chuyên gia tại Viện Phân tích Kinh tế Vĩ mô và Chính sách thuộc Đại học American đã chỉ ra rằng, ngay cả với kịch bản giảm ngân sách 25% cho các chương trình nghiên cứu và phát triển, nền kinh tế Mỹ có thể giảm 3,8% GDP trong dài hạn.

Mức giảm này tương đương với tác động của cuộc Đại Suy thoái, nhưng sẽ diễn ra từ từ trong suốt nhiều năm thay vì giảm mạnh trong thời gian ngắn.

Điều đáng lo ngại là ảnh hưởng của cắt giảm sẽ kéo dài, làm thu hẹp quy mô nền kinh tế vĩnh viễn.

Nhà kinh tế Ignacio González, đồng tác giả của nghiên cứu, nhận xét: “Nếu thiếu hụt đầu tư vào nghiên cứu cơ bản, dẫn đến sự suy giảm năng suất, nền kinh tế Mỹ sẽ không chỉ gặp khó khăn trong ngắn hạn mà còn bị thu hẹp vĩnh viễn.”

Không chỉ ảnh hưởng đến tăng trưởng, việc GDP giảm sút cũng kéo theo hệ quả giảm thu ngân sách. Ước tính, nếu ngân sách R&D bị cắt 25%, nguồn thu từ thuế của chính phủ liên bang sẽ giảm khoảng 4,3% trong tương lai.

Nếu cắt giảm lên đến 50%, thiệt hại GDP có thể chạm mốc 7,6%, và trong kịch bản tồi tệ nhất – cắt 75% – sản lượng kinh tế có thể giảm đến 11,3%, một mức độ thiệt hại chưa từng thấy kể từ thời kỳ Đại Khủng hoảng.

Các nhà kinh tế nhấn mạnh rằng khu vực tư nhân không thể thay thế hoàn toàn vai trò của chính phủ trong tài trợ nghiên cứu, bởi nghiên cứu cơ bản thường có rủi ro cao và mất nhiều năm để mang lại lợi nhuận, khiến nhà đầu tư tư nhân ngần ngại rót vốn.

Các phân tích này hoàn toàn phù hợp với kết quả nghiên cứu từ Ngân hàng Dự trữ Liên bang Dallas, cho thấy rằng các khoản đầu tư công vào nghiên cứu và phát triển đã đóng góp ít nhất 20% vào mức tăng trưởng năng suất của nền kinh tế Mỹ kể từ sau Thế chiến thứ hai.

Nhà kinh tế Andrew Fieldhouse, hiện giảng dạy tại Đại học Texas A&M và đồng thời là đồng tác giả nghiên cứu, nhận định rằng đầu tư vào khoa học mang lại “tỷ suất sinh lời cực kỳ cao” và đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao chất lượng sống của người dân Hoa Kỳ.

Lịch sử cho thấy, trong các đợt thắt chặt ngân sách trước đây, chính phủ Mỹ thường tránh động đến chi tiêu cho nghiên cứu phi quốc phòng, cho thấy nhận thức rõ ràng về tầm quan trọng chiến lược của lĩnh vực này.

Hiện tại, nhiều tổ chức học thuật và giới khoa học đang nỗ lực kêu gọi Quốc hội và công chúng bảo vệ nguồn tài trợ liên bang.

Mới đây, Liên minh Khoa học – đại diện cho mạng lưới các trường đại học công lập và tư thục có hoạt động nghiên cứu nổi bật – đã công bố một báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của nguồn tài trợ công trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Báo cáo chỉ ra rằng nhiều sáng kiến nghiên cứu từ môi trường đại học, dưới sự hỗ trợ từ ngân sách liên bang, đã trở thành nền tảng cho sự ra đời và phát triển của các doanh nghiệp tư nhân thành công.

“Những công trình nghiên cứu không chỉ ở lại trong khuôn viên trường đại học – chúng lan tỏa ra toàn xã hội,” bà Abigail Robbins, Chủ tịch Liên minh, chia sẻ. “Đây không phải là vấn đề thuộc về đảng phái, mà là một lợi ích quốc gia lâu dài.”

Theo New York Times