Kinh tế tư nhân có thêm được chính sách, cơ chế đặc biệt

Ngày 17/5, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân.

Giảm thanh tra, kiểm tra, chống nhũng nhiễu

Nghị quyết quy định rõ nguyên tắc hoạt động thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.

Mỗi doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hoặc cá nhân kinh doanh chỉ được phép bị thanh tra, kiểm tra tối đa một lần trong một năm, ngoại trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng rõ ràng.

Kế hoạch và kết luận thanh tra, kiểm tra phải được công khai theo quy định. Các hành vi lạm dụng quyền thanh tra, kiểm tra để gây phiền hà, nhũng nhiễu doanh nghiệp sẽ bị xử lý nghiêm.

Nghị quyết cũng thúc đẩy ứng dụng chuyển đổi số trong hoạt động này, ưu tiên kiểm tra từ xa dựa trên dữ liệu điện tử, giảm tối đa thanh tra, kiểm tra trực tiếp.

Hệ thống pháp luật sẽ được hoàn thiện nhằm loại bỏ rào cản trong tiếp cận thị trường, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, ổn định, dễ tuân thủ và chi phí thấp.

Việc quản lý điều kiện kinh doanh sẽ chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, giảm thủ tục cấp phép không cần thiết, trừ một số ngành đặc thù.

Không phân biệt đối xử giữa các thành phần kinh tế trong việc huy động, phân bổ và sử dụng các nguồn lực như vốn, đất đai, công nghệ, nhân lực hay dữ liệu.

Đồng thời, nghiêm cấm các hành vi nhũng nhiễu, đưa tin sai lệch gây ảnh hưởng xấu đến doanh nghiệp và doanh nhân.

Xử lý vi phạm minh bạch, hợp lý

Nghị quyết phân định rõ trách nhiệm pháp nhân và cá nhân trong xử lý vi phạm, tách biệt trách nhiệm hình sự, hành chính và dân sự. Đối với vi phạm dân sự, kinh tế, ưu tiên các biện pháp xử lý hành chính, dân sự để doanh nghiệp chủ động khắc phục trước khi áp dụng hình sự.

Nếu phải xử lý hình sự, thì việc khắc phục hậu quả kinh tế sẽ được ưu tiên xem xét khi tiến hành tố tụng. Ngoài ra, không áp dụng hồi tố để xử lý doanh nghiệp, hộ kinh doanh.

Hỗ trợ đất đai và mặt bằng sản xuất

Các địa phương được phép dùng ngân sách để hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp và vườn ươm công nghệ, bao gồm các khoản chi cho thu hồi đất, bồi thường và phát triển hạ tầng giao thông. 

UBND cấp tỉnh có quyền quy định cụ thể về mức hỗ trợ và diện tích đất dành cho các đối tượng này.

Khu công nghiệp, cụm công nghiệp thành lập mới phải đảm bảo diện tích tối thiểu để dành cho các doanh nghiệp thuộc các nhóm trên. Nếu sau hai năm kể từ khi hoàn thiện hạ tầng mà không có doanh nghiệp thuê, chủ đầu tư có quyền cho thuê đất cho các doanh nghiệp khác.

Đối với doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp nhỏ và vừa, cũng như doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, họ sẽ được giảm ít nhất 30% tiền thuê đất trong 5 năm đầu. Khoản giảm này sẽ do Nhà nước hoàn trả cho chủ đầu tư.

Chính sách thuế, phí hỗ trợ doanh nghiệp

Nghị quyết miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 năm và giảm 50% trong 4 năm tiếp theo cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và các tổ chức liên quan. Thu nhập từ chuyển nhượng vốn của các doanh nghiệp này cũng được miễn thuế thu nhập cá nhân và doanh nghiệp.

Chuyên gia, nhà khoa học làm việc tại các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân trong 2 năm đầu và giảm 50% trong 4 năm tiếp theo.

Doanh nghiệp nhỏ và vừa được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm kể từ ngày đăng ký kinh doanh lần đầu.

Từ năm 2026, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không còn áp dụng phương pháp thuế khoán và chấm dứt thu lệ phí môn bài.

Doanh nghiệp cũng được phép trích tối đa 20% thu nhập chịu thuế để lập quỹ phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, với nhiều ưu đãi thuế đi kèm.

Nhà nước cung cấp miễn phí nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh.

Mở rộng vai trò của kinh tế tư nhân trong các dự án trọng điểm

Nghị quyết khuyến khích sự tham gia của kinh tế tư nhân vào các dự án lớn, quốc gia, thông qua đầu tư trực tiếp hoặc các mô hình hợp tác công - tư. Người có thẩm quyền được lựa chọn hình thức hợp tác phù hợp nhằm đảm bảo tính minh bạch, chất lượng và hiệu quả.

Nhà nước sẽ xây dựng và bố trí ngân sách cho các chương trình phát triển doanh nghiệp lớn, tập đoàn kinh tế tư nhân, bao gồm chương trình phát triển doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và chương trình hỗ trợ doanh nghiệp vươn ra thị trường quốc tế (Go Global), cung cấp các hỗ trợ về vốn, công nghệ, thương hiệu, pháp lý và kết nối đa dạng.